Alchimowicz, Kazimierz

Alchimowicz, Kazimierz (Kazimieras Alchimavičius), polsko-litewski malarz i rzeźbiarz, członek „szkoły monachijskiej“. Student monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych (Akademie der Bildenden Künste München) w latach 1873-1875. *20.12.1840 Dziembrów (obecnie: Dembrava, Białoruś), †31.12.1916 Warszawa. Dorastał w Wilnie (obecnie: Vilnius), pracował jako zarządca majątku ziemskiego pod Kijowem (Kijew). W czasie powstania styczniowego 1863 walczył w oddziałach litewskich, za co został zesłany do Wierchoturia, miejscowości położonej na wschód od Uralu. Tam zaczął malować. Po powrocie do Warszawy, w 1869 roku podjął naukę w Klasie Rysunkowej Wojciecha Gersona (1831-1901). Dnia 17.10.1873 roku rozpoczął studia w Klasie Malarstwa na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych (Königliche Akademie der Bildenden Künste) w Monachium; studiował u Sandora (Alexandra von) Wagnera (1838-1919). Od 1876 roku przebywał we Francji i wystawiał swoje prace w Salonie Paryskim; mieszkał w Perpignan, u swojego brata, malarza Hiacynta Alchimowicza (1841- 1897). W 1877 roku zajmował się malarskim zdobnictwem wyrobów z porcelany i fajansu w Avon (Seine-et-Marne), następnie przez dziesięć miesięcy pełnił funkcję kierownika pracowni ozdób artystycznych w Fontainebleau. W 1778 roku wrócił do Warszawy, gdzie w 1880 roku otworzył swoją pracownię. Od 1890 roku pracował w prywatnej szkole malarstwa i rzeźby Bronisławy Poświkowej (1855-1902). Był laureatem wielu wyróżnień: w 1891 roku w Berlinie, Mały Złoty Medal; w 1893 i 1898 roku w Warszawie, nagroda Tygodnika Ilustrowanego; w 1894 roku w Lwowie, Srebrny Medal; w 1888 roku w Petersburgu, pierwsza nagroda Towarzystwa Sztuk Pięknych; w 1889 roku w Paryżu, Złoty Medal. – Alchimowicz był malarzem historycznym i rodzajowym, pozostającym głównie pod wpływem Gersona i Aleksandra Lessera (1814-1884). Malował późnoromantyczne pejzaże Wileńszczyzny, Tatr i Francji oraz obrazy o litewskich wątkach historycznych i legendarnych. Sławę przyniosły mu obrazy i ilustracje do poematu Adama Mickiewicza (1798-1855) „Pan Tadeusz“. Poza tym, malował portrety a także obrazy i polichromie o tematyce religijnej oraz tworzył rzeźby z gliny i drewna. Jego dzieła znajdują się w Muzeach Narodowych w Krakowie, Poznaniu i Warszawie, w Muzeum Sztuki w Łodzi, w Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, w kościołach w Żytnie, Zakopanem i Brzezinach, w katedrze w Lublinie oraz w kościele św. Katarzyny w Sankt Petersburgu i w Litewskim Muzeum Sztuki w Wilnie (obecnie: Vilnius).

Wystawy indywidualne:

1918 wystawa pamiątkowa, Warszawa, Zachęta.

Wystawy zbiorowe:

1873-1902 Kraków, Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych / 1874-1912 Warszawa, Zachęta / 1881-1905 Warszawa, Salon Krywult / 1881-1900 Paryż / 1882 Wiedeń, Międzynarodowa Wystawa Sztuki / 1888-1915 Wilno, Odessa, Monachium, Warszawa.

Literatura:

T. Dobrowolski, W. Tatarkiewicz, Historia sztuki polskiej w zarysie, Tom III, Kraków 1962, s. 268; L. Grajewski, Bibliografia ilustracji w czasopismach polskich, Warszawa 1972, s. 14 i nast.; Saur Allgemeines Künstlerlexikon, Tom II, München/Leipzig 1992, s. 173 i nast.; Halina Stępień, Maria Liczbińska, Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828-1914. Materiały źródłowe, Warszawa 1994, s. 11, 27; Egzotyczna Europa. Kraj urodzenia na płótnach polskich monachijczyków, katalog wystawy, Suwałki 2015.

Źródła online:

Baza danych immatrykulacyjnych, Akademie der Bildenden Künste München, Księga immatrykulacyjna nr 2, 02905 Kasimir Alchimowiez (sic!). Dostęp w Internecie: http://matrikel.adbk.de/matrikel/mb_1841-1884/jahr_1873/matrikel-02905

Liczne prace artysty w wirtualnej galerii „Pinakoteka Zaścianek“. Dostęp w Internecie: https://www.pinakoteka.zascianek.pl/Alchimowicz/Index.htm

Axel Feuß, marzec 2017 r.