Tłumaczenie na ten język nie jest niestety w tej chwili dostępne.
 

Altengrabow

Altengrabow
04.05.2007 Pierwsze po ponad 60 latach, uroczyście odsłonięte upamiętnienie powstałe z inicjatywy Förderverein Gedenkstätte „Kriegsgefangenenlager Stalag XI-A - Altengrabow“ e.V.

W obozie tym w okresie 1939-1945 więzionych było 55 000 jeńców wojennych z 13 krajów. Pierwszymi jeńcami byli polscy żołnierze kampanii wrześniowej 1939 roku. W maju 1940 roku przybyli jeńcy z Francji, Belgii i Holandii. 1941roku Serbowie, Chorwaci, Anglicy i później żołnierze USA. Jesienią 1941 roku do wyodrębnionej części obozu przybywają jeńcy rosyjscy. Nie objęci ochroną i tak nie zawsze przestrzeganej konwencji genewskiej, pozbawieni na podstawie „Kommissarbefehl“ rozstrzelanych na poligonie oficerów i tzn. „Komisarzy“ (oficerów politycznych) skazani byli na zagładę. Brak dostatecznego wyżywienia, opieki lekarskiej i leków, wyczerpująca ponad siły praca w specjalnych „rosyjskich“ komandach pracy powodowała dużą śmiertelność jeńców rosyjskich. Zmarłych Rosjan grzebano bez jakiegokolwiek ceremoniału w masowych grobach poza terenem obozu. Inne narodowości, w tym pierwszych Polaków zmarłych już jesienią 1939 roku, grzebano do roku 1943 na cmentarzu garnizonowym położonym na granicy między zabudowaniami koszarowymi i mieszkalnymi a poligonem.

Po kapitulacji Armii Mussoliniego, jesienią 1943 roku do obozu przybywają jeńcy włoscy. Obok obozu jenieckiego, przy drodze do miejscowości Dörnitz istniał cywilny kobiecy obóz pracy przymusowej dla Polek i Ukrainek. Zatrudnione były w zarządzanej przez Wehrmacht fabryce amunicji na terenie poligonu.

Stalag XI A był jednym z największych obozów jenieckich na terenie III Rzeszy. Przeciętny czas pobytu jeńców w obozie macierzystym trwał 1 miesiąc, następnie rozsyłani byli do utworzonych 1700 komand pracy. Wbrew konwencjom i umowom międzynarodowym podpisanych przez rząd Niemiec, jeńcy byli zmuszani do pracy w rolnictwie, przemyśle, przemyśle zbrojeniowym m. in. w miejscowej fabryce amunicji. Obóz został rozbudowany poza kompleksem koszarowym, przy linii kolejowej w kierunku miejscowości Groß Lübras powstaje część złożona z drewnianych baraków. Tam też od lipca 1943 roku mieścił się przyobozowy cmentarz jeniecki nazwany „Cmentarz II“ Brak leków, podstawowych środków higieny, powoduje coraz większą zachorowalność, zwłaszcza wśród jeńców rosyjskich. Wybuchają epidemie, rozszerza się gruźlica, szpital w obozie głównym nie jest w stanie pomieścić wszystkich chorych, część baraków nowego obozu zostaje przeznaczonych na szpital zakaźny „Lazaret obozowy Groß Lübras“.

Mediathek Sorted

Mediateka
  • Miszkiewicz Kazimierz

    Miszkiewicz Kazimierz
  • Halina Krajewska

    Krajewska Halina strz. ps. „Sowa“ * 06.12.1924 Skoraczew pow. Jarocin. W powstaniu, „Szare Szeregi“ łączniczka, ranna w brzuch i obie nogi. Nr. jeńca 46969, † 20.11.1944.