Jazz to forma wolności – Vladyslav „Adzik” Sendecki

Okres hamburski – formacje jazzowe

Vladyslav Sendecki bardzo zrósł się z Hamburgiem. Od początku – czyli od połowy lat 90-tych – mieszka tam w centrum miasta, nad jeziorem Alster. Mocno wrósł w hamburskie środowisko muzyczne.

„Hamburg Jazz Quartett” założył z Gerrym Brownem, Detlevem Beierem i Ingolfem Burkhardtem. Współpracowali z Wolfgangiem Schlüterem. Nagrali „Jazz Christmas”, pierwszą niemiecką płytę z jazzowymi, swingującymi kolędami. Dali kilkanaście koncertów.

Wirtuozerski duet jazzowy Jürgen Spiegel (Drums) & Vladyslav Sendecki (piano), założyli w 2018 r. Od początku formacja cieszy się międzynarodową renomą. Muzycy wydali dotychczas dwa albumy: „two in the mirror” oraz „solace”. Album „solace”, na który składa się 7 kompozycji Sendeckiego i 6 utworów Spiegela, powstawał w Hamburgu podczas lockdownu 2021 r. Audycja NDR pozytywnie donosi o efektach tego projektu: „Sendecki i Spiegel grają suwerennie i mogą na sobie polegać. Sendecki, jeden z najbardziej wirtuozerskich pianistów świata jazzu, wykorzystuje każdą okazję, aby poszerzyć melodie, wplatając zapierające dech pasaże lub nieoczekiwane harmonie, przystepną melodię kierując nagle w nowe obszary, którym patronują zarówno Chopin i Debussy, jak i Coltrane”[2]. Perkusistę Jürgena Spiegela krytyczka chwali natomiast za empatyczny rytm. Album „Solo” w 2022 r. został „Płytą miesiąca” polskiego miesięcznika „Jazz Forum”[3].

Od 2011 roku Vladyslav Sendecki koncertuje z „Atom String Quartett” (Dawid Lubowicz, Marcin Hałat – skrzypce, Michał Zaborski – altówka, Krzysztof Lenczowski – wiolonczela). To jeden z najoryginalniejszych zespołów kameralnych na świecie, wychodzący dzięki otwartości na improwizację poza potencjał klasycznego kwartetu smyczkowego. Ze starszym o pokolenie Vladyslavem Sendeckim jako solistą formacja sięga po repertuar jazzowy oraz utwory muzyki współczesnej, brawurowo przekraczając granice gatunków.

Szczególną wagę Vladyslav Sendecki przywiązuje do projektów łączących poezję i jazz. Z drugą żoną, Angélique Duvier (www.angeliqueduvier.com) – cenioną niemiecką aktorką i pisarką – założyli w 2009 r. „Lyrik & Jazz Ensemble”. Wspólnie stworzyli programy poetycko-jazzowe „Ein polnischer Traum”, „Joseph Freiherr von Eichendorff” i „Chopin”. Wykorzystywali w swych programach m.in. wiersze Czesława Miłosza i Wisławy Szymborskiej w przekładzie Karla Dedeciusa. Prezentują lirykę i jazz w Niemczech i w Polsce, ale byli też zaproszeni do Chin i Szwecji.

 

Po latach w Polsce

To żonie Angélique zawdzięcza, że po 25 latach nieobecności w końcu w 2005 r. wybrał się do Polski. Koncertowali w Jenie i po koncercie, kiedy wsiadł do auta, żona oznajmiła „Jedziemy do Polski”. Brakowało mu kontaktu z rodzinnymi stronami. Aczkolwiek przez wszystkie lata emigracji Polska nieustannie mu towarzyszyła. Jeśli nadarzała się okazja współpracował z muzykami z Polski i zawsze, kiedy było to możliwe, przyjmował zaproszenia od organizacji polsko-niemieckich. Podobnie animował niemieckich kolegów do współpracy z muzykami z Polski. Szczególnie cieszyło go, gdy dochodziło do polsko-niemieckich projektów z Bigbandem NDR. Wzruszenie po 25 latach nieobecności w Polsce było ogromne. Poczuł, jak wszystko jest mu tam bliskie – kultura, krajobraz, a przede wszystkim ludzie, którzy tak dużo mu dali.

Potem wszystko potoczyło się samoistnie. W 2005 r. zgłosił się do niego kolega ze szkoły w Krakowie, Witold Wnuk. Organizował „Summer Jazz Festival” i zaproponował udział w tym wydarzeniu. Krótko potem Adzik zrealizował swoje marzenie – z pomocą Wnuka założyli fundację „My Polish Heart”, aby pomagać artystom. Pomocy według Sendeckiego potrzebują zwłaszcza starsi, bowiem dla młodych, na starcie, istnieje sporo programów wspierających. O starszych artystach mało się myśli, a dali nam przecież fundament tego, kim sami jesteśmy jako artyści, podkreśla w rozmowie z „Porta Polonica”.

Od wyjazdu w 2005 r. Vladyslav Sendecki przyjmuje zaproszenia na koncerty w Polsce, jak chociażby w 2016 na festiwal letni w Warszawie „Jazz na Starówce”. Zagrał tam z „Polish Blue Note Quartet”: Vladyslav Sendecki (p), Andrzej Olejniczak (ss, ts), Paweł Dobrowolski (dr), Michał Barański (b, bg). Prasa fachowa donosiła: „To co wyprawiał Adzik Sendecki przechodzi ludzkie pojęcie, bo to raczej nie pianista a czarodziej, a przy tym artysta o nieprzeciętnym uroku, błyskotliwej inteligencji i kapitalnym kontakcie z publicznością”[4].

W 2021 roku Vladyslav Sendecki przeszedł z Bigbandu NDR na emeryturę. Nowy etap życia nie oznacza, że muzyk zwalnia tempo. Przeciwnie. Obecnie gra w trio Sendecki, Nils Petter Molvær, Mino Cinelu, w duetach Sendecki/Spiegel oraz Sendecki/Ballard. Pracuje dziś nad nową płytą Sendecki & Spiegel wraz z chórem EuropaChorAkademie, a także nad muzyką do nowego filmu „Fluss”.

 

Laury i wyróżnienia

Hanzeatycki Hamburg – niemiecka mała ojczyzna z wyboru Sendeckiego – przyznał mu w 2011 r. swą najwyższą nagrodę jazzową jako miasto i land: „Hamburger Jazzpreis”.

Natomiast w roku 2015 Polska przyznała Vladyslavovi Sendeckiemu medal „Gloria Artis”, najwyższe polskie odznaczenie za dokonania artystyczne.

W 2015 r. Vladyslav Sendecki otrzymał od Burmistrza Gorlic „Nagrodę Dersława Karwacjana” za wyjątkowe osiągnięcia w dziedzinie kultury.

W 2017 r. rodzinne miasto Gorlice nadało Sendeckiemu obywatelstwo honorowe.

W 2021 r. Starosta Ziemi Gorlickiej przyznał Vladyslavowi Sendeckiemu nagrodę „Most Starosty” w uznaniu wyjątkowych osiągnięć w muzyce jazzowej oraz za kultywowanie pamięci o swojej „małej ojczyźnie”.

Pod koniec października 2023 roku Vladyslav Sendecki otrzymał w Wiedniu prestiżową nagrodą polonijną – „Złotą Sowę Polonii”.

 

Joanna de Vincenz, październik 2023 r.

 

Autorka serdecznie dziękuje Vladyslavowi Sendeckiemu za wielogodzinną rozmowę oraz red. nacz. „Jazz Forum” Pawłowi Brodowskiemu i redakcji czasopisma za udostępnienie materiałów archiwalnych.

 

Wybrana dyskografia Vladyslava Sendeckiego

• Recital (1983) / Michał Urbaniak, Vladyslav Sendecki
• Men from Wilnau (1988)
• Wagnerama feat. Mike Kilian – Haunted (1994)
• Seelenlandschaften (1999) / Joachim Berendt, Krzysztof Zgraja, Philip Catherine, Vladyslav Sendecki
• Like a Bird (2000)
• A Tribute to Raymond Scott (2005)
• Electric Treasures (2008) / Markus Stockhausen, Arild Andersen, Patrice Héral, Vladyslav Sendecki
• Solo Piano at Schloss Elmau (2010)
• Le Jardin oublié / My Polish Heart (2018) / Vladyslav Sendecki & Atom String Quartett
• two in the mirror (2019) / Sendecki & Spiegel
• solace (2022) / Sendecki & Spiegel

 

 

[2]   Mauretta Heinzelmann w audycji NDR z dn. 4.02.2022 r. Tekst dostępny w internecie: https://www.ndr.de/kultur/sendungen/play_jazz/Jazz-Album-der-Woche-Solace-von-Sendecki-Spiegel,sendeckispiegel106.html (dostęp: 06.11.2023).

[3]   Piotr Kałużny: Sendecki & Spiegel: „solace”, w: „Jazz Forum” 10-11/2016, str. 14.

[4]   Jacek Żmichowski: Jazz na Starówce. Vladyslav „Adzik” Sendecki, w: Jazz Forum 10-11/2016, str. 14.