Bronisław Huberman - od cudownego dziecka do bojownika przeciwko nazizmowi

Bronisław Huberman, ok. 1928, autor fotografii nieznany, w zbiorach: George Grantham Bain Collection, Library of Congress, Waszyngton, DC.
Bronisław Huberman, ok. 1928, autor fotografii nieznany, w zbiorach: George Grantham Bain Collection, Library of Congress, Waszyngton, DC.

Narastanie antysemityzmu również w krajach ościennych, trudna sytuacja finansowa oraz rosnące zagrożenie ze strony Niemiec jak i niebezpieczeństwo wojny sprawiły, że coraz więcej żydowskich muzyków było gotowych opuścić kraj. W Warszawie Huberman przeprowadził przesłuchania członków tamtejszej filharmonii, które przygotował z pomocą prowadzącego grupę drugich skrzypiec, Jakuba Surowicza. Ostatecznie zatrudnił: skrzypka Mieczysława Fliederbauma, który wyjechał do Palestyny wraz z żoną i synem; wiolonczelistę Chaima Bodensteina wraz z żoną; braci Alfreda, Bolesława i Bronisława Ginsbergów, grających na skrzypcach, wiolonczeli i kotłach, wraz z ich rodzinami, a także ich ojca, altowiolistę Pesacha Ginsberga (Ginzburga) z żoną; puzonistę Michała Podemskiego z rodziną; altowiolistę Marka Raka z żoną; skrzypka Moszeka Styglitza z żoną oraz fagocistę Leona Szulca i jego ojca - waltornistę Bronisława Szulca,[46] a także samego Surowicza wraz z rodziną.[47] Dzięki swoim międzynarodowym koneksjom, muzykom którzy nie spełniali jego wymagań jakościowych, a także tym, którzy licznie zwracali się do niego o pomoc, Huberman organizował emigrację do innych krajów, np. do Anglii.

Do lata 1936 roku Hubermanowi udało się zaangażować ponad pięćdziesięciu muzyków z Polski, Austrii, Niemiec, Holandii, Czechosłowacji, Węgier, Włoch i krajów bałtyckich oraz zapewnić im i ich rodzinom wyjazd do Palestyny. Trudną procedurą pozyskiwania certyfikatów imigracyjnych w Tel Awiwie, którą jeszcze bardziej skomplikowało rozpoczęcie powstania arabskiego w kwietniu 1936 r. i wynikająca z niego separacja Palestyny przez brytyjskie władze mandatowe, zajęły się tamtejsze brytyjskie i żydowskie osobistości. Powyższa kwestia budziła także obawy Agencji Żydowskiej (Jewish Agency) - oficjalnego przedstawicielstwa Żydów w Palestynie odpowiedzialnego za wydawanie pozwoleń na imigrację do Palestyny - oraz syjonistycznej administracji w Jerozolimie, przeświadczonych o tym, że „muzycy Hubermana“ odbierają kolegom zamieszkałym w Palestynie pracę. Ponadto, certyfikaty imigracyjne były zasadniczo zarezerwowane dla rolników i rzemieślników mających wnieść wkład w rozwój żydowskiej Palestyny.[48] Wszystko to skłoniło Hubermana do zatrudnienia muzyków z Tel Awiwu - członków istniejącej już tam orkiestry. Ostatecznie nowa Palestine Orchestra składała się z 73 instrumentalistów.

 

[46] Notka biograficzna o Bronisławie Szulcu dostępna na niniejszym portalu w zakładce „Encyclopaedia“, na stronie internetowej: https://www.porta-polonica.de/de/lexikon/szulc-bronislaw

[47] Von der Lühe, 1998 (patrz Literatura przedmiotu), s. 100.

[48] Von der Lühe, 1993 (patrz Literatura przedmiotu), s. 1048.

Mediateka
  • Zdj. nr 1: Cudowne dziecko, 1889

    Bronisław Huberman w wieku 7 lat, 1889
  • Zdj. nr 2: Jako nastolatek, ok. 1895 r.

    Bronisław Huberman w młodych latach, ok. 1895 r.
  • Zdj. nr 3: Jako czternastolatek, 1896

    Bronisław Huberman w wieku 14 lat, 1896
  • Zdj. nr 4: Bronisław Huberman, 1900

    Bronisław Huberman w wieku 18 lat, 1900
  • Zdj. nr 5: Emil Orlik, Huberman, ok. 1915 r.

    Emil Orlik, Portret Bronisława Hubermana ze skrzypcami, ok. 1915 r., akwaforta, 24,5 x 29,3 cm.
  • Zdj. nr 6: Lesser Ury, Huberman, ok. 1916

    Lesser Ury, Portret Bronisława Hubermana, ok. 1916 r., pastel na tekturze, 97,2 x 70,7 cm, Jüdisches Museum Berlin, nr inw. GHZ 78/1/0.
  • Zdj. nr 7: „Vaterland Europa“, 1932

    Bronislaw Huberman, Vaterland Europa, Berlin 1932 r.
  • Zdj. nr 8: List otwarty do Furtwänglera, 1933

    List otwarty Bronisława Hubermana do Wilhelma Furtwänglera, Prager Tagblatt, 1933
  • Zdj. nr 9: Einstein spotyka Hubermana, 1936

    Spotkanie fizyka Alberta Einsteina z Bronisławem Hubermanem w 1936 w jego domu w Princeton, New Jersey.
  • Zdj. nr 10: Toscanini na próbie z Palestine Orchestra, 1936

    Palestine Orchestra podczas próby pod batutą Arturo Toscaniniego, prawdopodobnie w grudniu 1936 r.