Sonja Ziemann i Marek Hłasko

Sonja Ziemann pokazuje Markowi Hłasce swój świat. Rok prawdopodobnie 1957
Sonja Ziemann pokazuje Markowi Hłasce swój świat. Rok prawdopodobnie 1957

Dla Niemców ona była “wielką gwiazdą kina” a on był tylko “jej polskim mężem”. Dla Polaków on był “wielkim rebeliantem literatury” a ona jedynie “jego niemiecką żoną”. To chyba najbardziej znane polsko-niemieckie małżeństwo lat powojennych miało potencjał, żeby zapełnić całe wydania brukowców w Polsce i Niemczech, małżeństwo Sonji Ziemann i Marka Hłaski.

W roku 1957, dwanaście lat po zakończeniu wojny, Aleksander Ford kręci we Wrocławiu film p.t. “Ósmy dzień tygodnia” (org. Der achte Wochentag), na podstawie opowiadania Marka Hłaski pod tym samym tytułem. Producent filmu pochodzi z Berlina. Jest nim Artur Brauner, niemiecki producent filmowy z polsko-żydowskim pochodzeniem z Łodzi. Od 1946 roku prowadzi on firmę produkcyjną CCC-Film w Berlinie. Jego aktorskim odkryciem jest Sonja Ziemann. To ona gra w tym filmie główną rolę. Sonja Ziemann jest pod wrażeniem scenariusza historii miłości w chaotycznych latach powojennych. Sonja Ziemann jest też zafascynowana odgrywaną “Agnieszką” (Agnes). Po początkowych wahaniach Sonja Ziemann jedzie na plan zdjęciowy do Wrocławia. Tam też pojawia się Marek Hłasko. Ten niepokorny pisarz chce osobiście nadzorować ekranizację swojego opowiadania.

To właśnie tutaj spotykają się Sonja Ziemann i Marek Hłasko po raz pierwszy, tutaj też zakochują się w sobie. Jednak sytuacja rodzinna Sonji Ziemann nie pozwala na publiczne spotykanie się z Hłasko. Niemiecka aktorka jest w trakcie sprawy rozwodowej z fabrykantem tekstylnym Rudolfem Hambachem. Mają wspólne dziecko, syna Pierra. Sonja stara się o prawa rodzicielskie i nie chce narażać tego procesu przez romans z Markiem Hłasko. Ten z kolei szuka ukojenia w objęciach innych kobiet. 

Pół roku później, w lutym 1958 roku, Marek Hłasko leci do Paryża na zaproszenie Instytutu Literackiego renomowanego polskiego wydawnictwa na uchodźstwie we Francji (fr. Institut Littéraire). Tutaj pisze i publikuje w czasopiśmie “Kultura“, chyba najważniejszym polskim organie literatury i kultury poza granicami komunistycznej Polski (wydawana miesięcznie od  1947 do 2000 roku). Jego opowiadania ukazują się również w Tel Awiwie. Kopenhadze i Budapeszcie. Podczas odwiedzin Sonji Ziemann w Paryżu dochodzi do zbliżenia pary zakochanych.

W 1958 roku ukazuje się w “Kulturze” opowiadanie Hłaski “Cmentarze”. Paryskie wydawnictwo Instytut Literacki uhonorowało Hłasko za jego opowiadanie nagrodą dla najlepszego polskiego autora. W “Cmentarzach” Hłasko opisuje życie w totalitarnym systemie i pokazuje zastraszonych i niepewnych ludzi, którzy oślepieni są przez propagandę. Odpowiedź polskiego rządu była szybka. W “Trybunie Ludu”, organie komunistycznej Partii, ukazał się artykuł “Primadonna jednego tygodnia?” oczerniający Marka Hłaskę. Ten artykuł jest początkiem całej serii propagandowych artykułów przeciwko Hłasce. Polski autor popadł w niełaskę rządzących komunistyczną Polską. Gdy jego paszport się skończył, a jego przedłużenia odmówił konsulat generalny w Berlinie, Marek Hłasko składa podanie o azyl w Republice Federalnej Niemiec.

Mediateka
  • Sonja Ziemann - niemiecka aktorka, tancerka

    portret filmowy z filmu “Der Tod fährt mit”, 1962.
  • Marek Hłasko - polski pisarz

    Zdjęcie powstało podczas wywiadu krótko przed jego wyjazdem do Izraela 20 stycznia 1959 roku.
  • Sonja Ziemann und Marek Hłasko - Hörspiel von "COSMO Radio po polsku"

    In Zusammenarbeit mit "COSMO Radio po polsku" präsentieren wir Hörspiele zu ausgewählten Themen unseres Portals.