Menu toggle
Navigation

Maczków. Polska enklawa w północnych Niemczech

Haren przemianowyny na Lwów, potem na Maczków, 1945

Mediathek Sorted

Mediateka
  • Haren przemianowany na Lwów - Haren przemianowany na Lwów, potem na Maczków, 1945 r.
  • Haren jako Lwów - Haren jako Lwów, 1945 r.
  • 1. Polska Dywizja Pancerna gen. Maczka w Niemczech - 1. Polska Dywizja Pancerna gen. Maczka w Niemczech, 1945 r.
  • 1. Polska Dywizja Pancerna gen. Maczka w Niemczech - 1. Polska Dywizja Pancerna gen. Maczka w Niemczech, 1945 r.
  • 1. Polska Dywizja Pancerna gen. Maczka w Niemczech - 1. Polska Dywizja Pancerna gen. Maczka w Niemczech, 1945 r.
  • 1. Polska Dywizja Pancerna gen. Maczka w Maczkowie - 1. Polska Dywizja Pancerna gen. Maczka w Maczkowie na ulicy Kopernika, 1945 r.
  • 1.Polska Dywizja Pancerna gen. Maczka w Maczkowie - 1.Polska Dywizja Pancerna gen. Maczka w Maczkowie, 1945
  • 1. Polska Dywizja Pancerna gen. Maczka w okolicach Maczkowa - 1. Polska Dywizja Pancerna gen. Maczka w okolicach Maczkowa, 1945 r.
  • Polska flaga na wieży w Maczkowie (?) albo Meppen - 1945 r.
  • Gen. Bór-Komorowski wizytuje Maczków - Gen. Bór-Komorowski wizytuje Maczków, 1945 r.
  • Gen. Bór-Komorowski wizytuje Maczków - Gen. Bór-Komorowski wizytuje Maczków, 1945 r.
  • Gen. Bór-Komorowski wizytuje Maczków - Gen. Bór-Komorowski wizytuje Maczków, 1945 r.
  • Gen. Bór-Komorowski z gen. Maczkiem - Gen. Bór-Komorowski wizytuje Maczków z gen. Maczkiem (po lewej), 1945 r.
  • Gen. Bór-Komorowski wizytuje Maczków - Gen. Bór-Komorowski wizytuje Maczków, 1945 r.
  • Gen. Bór-Komorowski wizytuje Maczków z gen. Maczkiem - Gen. Bór-Komorowski wizytuje Maczków z gen. Maczkiem, 1945 r.
  • Gen. Bór-Komorowski wizytuje Maczków z gen. Maczkiem  - Gen. Bór-Komorowski wizytuje Maczków z gen. Maczkiem (po prawej), 1945 r.
  • Szpital w Maczkowie - Szpital w Maczkowie, 1945 r.
  • Maczków z polskimi flagami - Maczków z polskimi flagami, 1945 r.
  • Zakład zegarmistrzowski w Maczkowie - Zakład zegarmistrzowski w Maczkowie, 1945 r.
  • Zrzeszenie Techników Polskich w Maczkowie - Zrzeszenie Techników Polskich w Maczkowie, 1945 r.
  • Polski Zarząd Miejski w Maczkowie - Polski Zarząd Miejski w Maczkowie, 1945 r.
  • Wydział Gospodarczy Zarządu Miejskiego - Wydział Gospodarczy Zarządu Miejskiego, 1945 r.
  • Wydział Kultury i Oświaty Zarządu Miejskiego - Wydział Kultury i Oświaty Zarządu Miejskiego, 1945 r.
  • Publiczna Szkoła Dokształcająca Zawodowa w Maczkowie - Publiczna Szkoła Dokształcająca Zawodowa w Maczkowie, 1945 r.
  • Polska żołnierka w Oberlangen - Polska żołnierka w wyzwolonym obozie jenieckim w Oberlangen koło Maczkowa, 1945 r.
  • Polska żołnierka nadzoruje Niemców - Polska żołnierka w nadzoruje Niemców przy pracy w obozie Oberlangen koło Maczkowa, 1945 r.
  • Polska żołnierka z literaturą - Polska żołnierka w wyzwolonym obozie jenieckim w Oberlangen koło Maczkowa z wypożyczoną literaturą z biblioteki, 1945 r.
  • Pielęgniarki z polskiego szpitala w Maczkowie - Pielęgniarki z polskiego szpitala w Maczkowie, 1945 r.
  • Artykuł Tadeusza Nowakowskiego „Pożegnanie Maczkowa“

    Artykuł Tadeusza Nowakowskiego „Pożegnanie Maczkowa“ w „Orle Białym“ z 28. Czerwca 1947 r.
  • Przemarsz 1. Dywizji Pancernej przez Maczków - Przemarsz 1. Dywizji Pancernej przez Maczków, 1945
  • Dokument powołania doktora Zygmunta Gałeckiego na pierwszego burmistrza Maczkowa  - Dokument powołania doktora Zygmunta Gałeckiego na pierwszego burmistrza Maczkowa z 23 lipca 1945 r.
  • Dr Zygmunt Gałecki, pierwszy burmistrz Maczkowa - Dr Zygmunt Gałecki, pierwszy burmistrz Maczkowa, 1945 r.
  • Polacy w Maczkowie - Polacy w Maczkowie, 1945 r.
  • „Oberlangówki” w Maczkowie - „Oberlangówki” w Maczkowie, 1945 r.
  • Polacy w Maczkowie - Polacy w Maczkowie, 1945 r.
  • Polacy w Maczkowie - Polacy w Maczkowie, 1945 r.
  • Polacy w Maczkowie, zima 1945/1946 - Polacy w Maczkowie, zima 1945/1946
  • Polak w Maczkowie - Polak w Maczkowie, 1945 r.
  • Kościół św. Marcina w Maczkowie  - Kościół św. Marcina w Maczkowie (St. Martinus Haren), 1945 r.
  • Ślub na ok. sto polskich par - Ślub na ok. sto polskich par w kościele św. Marcina w Maczkowie, 29 listopada 1945 r.
  • Polscy nowożeńcy przed kościołem św. Marcina w Maczkowie - Polscy nowożeńcy przed kościołem św. Marcina w Maczkowie, 1946 r.
  • Heiratsurkunde aus Maczków (Haren an der Ems) von Janina Maćkowska und Henryk Kacała - Heiratsurkunde aus Maczków (Haren an der Ems) von Janina Maćkowska und Henryk Kacała, ausgestellt am 27. Juni 1946
  • Polki w Maczkowie - Polki w Maczkowie, 1945 r.
  • Kantyna i świetlica w Maczkowie - Kantyna i świetlica w Maczkowie, 1945 r.
  • Maczków, 1945 r. - Maczków, 1945 r.
  • Polak w Maczkowie, 1945 r. - Polak w Maczkowie, 1945 r.
  • Polacy w Maczkowie, 1945 r. - Polacy w Maczkowie, 1945 r.
  • Przemarsz polskich harcerzy przez Maczków - Przemarsz polskich harcerzy przez Maczków, 1946 r.
  • Przemówienie gen. Klemensa Rudnickiego - Przemówienie gen. Klemensa Rudnickiego w Maczkowie, od maja 1945 r. dowódcy 1, Dywizji Pancernej, 1945 r.
  • 1. Dywizja Pancerna w Maczkowie - 1. Dywizja Pancerna w Maczkowie, 1945 r.
  • Ciężarówki UNRRA w Maczkowie - Ciężarówki UNRRA w Maczkowie, 1945 r.
  • Uczniowie polskiej szkoły w Maczkowie - Uczniowie polskiej szkoły w Maczkowie, 1945 r.
  • Uczniowie polskiej szkoły w Maczkowie - Uczniowie polskiej szkoły w Maczkowie, 1945 r.
  • Uczniowie polskiej szkoły w Maczkowie - Uczniowie polskiej szkoły w Maczkowie, 1945 r.
  • Wizytacja w polskiej szkole w Maczkowie - Wizytacja w polskiej szkole w Maczkowie, 1945 r.
  • Znak Związku Automobilistów Polskich na Obczyźnie w Maczkowie - Znak Związku Automobilistów Polskich na Obczyźnie w Maczkowie, 1946 r.
  • Nauczyciele i uczestnicy kursu zawodowego na prawo jazdy

    Nauczyciele i uczestnicy kursu zawodowego na prawo jazdy w Maczkowie, 1945 r.
  • Nauczyciele i uczestnicy kursu zawodowego na prawo jazdy

    Nauczyciele i uczestnicy kursu zawodowego na prawo jazdy w Maczkowie, 1945 r.
  • Uczestnicy kursu zawodowego na prawo jazdy

    Uczestnicy kursu zawodowego na prawo jazdy w Maczkowie, 1945 r.
  • Uczestnicy kursu zawodowego na prawo jazdy

    Uczestnicy kursu zawodowego na prawo jazdy w Maczkowie, 1945 r.
  • Uczestnicy kursu zawodowego na prawo jazdy

    Uczestnicy kursu zawodowego na prawo jazdy w Maczkowie, 1945 r.
  • Uczestnicy kursu zawodowego na prawo jazdy

    Uczestnicy kursu zawodowego na prawo jazdy w Maczkowie, 1945 r.
  • Szkolny warsztat mechaniki samochodowej

    Szkolny warsztat mechaniki samochodowej w Maczkowie, 1945 r.
  • Szkolny warsztat mechaniki samochodowej w Maczkowie

    Szkolny warsztat mechaniki samochodowej w Maczkowie, 1945 r.
  • Szkolny warsztat mechaniki samochodowej w Maczkowie

    Szkolny warsztat mechaniki samochodowej w Maczkowie, 1945 r.
  • Szkolny warsztat nauki jazdy w Maczkowie

    Szkolny warsztat nauki jazdy w Maczkowie, 1945 r.
  • Nauka jazdy w Maczkowie

    Nauka jazdy w Maczkowie, 1945 r.
  • Kwestionariusz w sprawie repatriacji

    Kwestionariusz w sprawie repatriacji UNRRA, maj 1946 r.
  • Wyjazd Polaków z Maczkowa

    Wyjazd Polaków z Maczkowa, 1948 r.
  • Wyjazd Polaków z Maczkowa

    Wyjazd Polaków z Maczkowa, 1948 r.
  • Wyjazd Polaków z Maczkowa

    Wyjazd Polaków z Maczkowa, 1948 r.
  • List dziękczynny polskich władz miasta Maczków do Paula Rousseau

    List dziękczynny polskich władz miasta Maczków do Paula Rousseau, dyrektora UNRRA w Maczkowie z 25 września 1946 r.
  • „Akaczki“ w Maczkowie

    „Akaczki“ w Maczkowie, 1946 r.
  • Polacy w Maczkowie

    Polacy w Maczkowie, 1946 r.
  • Nauczyciele polskiej szkoły powszechnej w Maczkowie

    Nauczyciele polskiej szkoły powszechnej w Maczkowie, 1946 r.
  • Nauczyciele polskiego gimnazjum i liceum w Maczkowie

    Nauczyciele polskiego gimnazjum i liceum w Maczkowie (w środku trzeci od prawej dyrektor Nowakowski), 15. marzec 1946 r.
  • Nauczyciele polskiego gimnazjum i liceum w Maczkowie (strona odwrotna)

    Nauczyciele polskiego gimnazjum i liceum w Maczkowie (strona odwrotna)
  • Program wieczoru satyrycznego „Wielkie Pranie w Maczkowie“

    Program wieczoru satyrycznego „Wielkie Pranie w Maczkowie“ z Archiwum Aleksandry Sękowskiej, 1946 r.
  • Humorystyczny wiersz „Klasa II a Liceum w Maczkowie“

    Humorystyczny wiersz „Klasa II a Liceum w Maczkowie“, listopad 1945 r.
  • Śpiewnik pieśni z Maczkowa z Archiwum Aleksandry Sękowskiej

    Śpiewnik pieśni z Maczkowa z Archiwum Aleksandry Sękowskiej, 1988 r.
  • Jednodniówka maturzystek i maturzystów z polskiego liceum w Maczkowie

    Jednodniówka maturzystek i maturzystów z polskiego liceum w Maczkowie z Archiwum Aleksandry Sękowskiej, 25, listopad 1946 r.
  • „Dziennik Informacyjny” z Maczkowa z Archiwum Aleksandry Sękowskiej

    „Dziennik Informacyjny” z Maczkowa z Archiwum Aleksandry Sękowskiej, 4. czerwiec 1946 r.
  • Obraz wykonany w Maczkowie przez „M.K.”

    Obraz wykonany w Maczkowie przez „M.K.”, 1946, olej na desce, 44 x 70 cm
  • Plakat Wydziału Oświaty i Kultury

    Plakat Wydziału Oświaty i Kultury: zaproszenie na koncert orkiestry niemieckiej, karton z nadrukiem robionym ręcznie, 1946 r. 52.5 x 64 cm
  • Legitymacja Norberta Gawrońskiego z Polskiego Gimnazjum i Liceum w Maczkowie

    Legitymacja Norberta Gawrońskiego z Polskiego Gimnazjum i Liceum w Maczkowie z podpisem dyrektora Tadeusza Nowakowskiego, 24 października 1945 r.
  • Norbert Gawroński, autoportret wykonany w Maczkowie

    Norbert Gawroński, autoportret wykonany w Maczkowie 6 stycznia 1947 r., pastele na papierze, 29,5 x 21 cm
  • Zobowiązanie Norberta Gawrońskiego do służby ochotniczej w Polish Resettlement Corps

    Zobowiązanie Norberta Gawrońskiego do służby ochotniczej w Polish Resettlement Corps podpisane przed przeniesieniem z Maczkowa do Wielkiej Brytanii, 24 lutego 1947 r.
  • Polacy w Maczkowie

    Polacy w Maczkowie (z Archiwum Norberta Gawrońskiego), 1946/47 r.
  • Powódź w Maczkowie w 1946 r. - Powódź w Maczkowie w 1946 r.
  • Powódź w Meppen w 1946 r. - Drogowskaz do Haren przed starym sądem rejonowym w Meppen
  • Maczków. Polnische Enklave in Norddeutschland - Hörspiel von "COSMO Radio po polsku" auf Deutsch - In Zusammenarbeit mit "COSMO Radio po polsku" präsentieren wir Hörspiele zu ausgewählten Themen unseres Portals.

    Maczków. Polnische Enklave in Norddeutschland - Hörspiel von "COSMO Radio po polsku" auf Deutsch

    In Zusammenarbeit mit "COSMO Radio po polsku" präsentieren wir Hörspiele zu ausgewählten Themen unseres Portals.
  • Paradies auf Zeit - wie aus Haren Maczków wurde - „Paradies auf Zeit – wie aus Haren Maczków wurde“: Ein neuer Film (2020) über die polnische Enklave in Deutschland, Maczków an der Ems 1945-1948.

    Paradies auf Zeit - wie aus Haren Maczków wurde

    „Paradies auf Zeit – wie aus Haren Maczków wurde“: Ein neuer Film (2020) über die polnische Enklave in Deutschland, Maczków an der Ems 1945-1948.
Haren przemianowyny na Lwów, potem na Maczków, 1945
Haren przemianowyny na Lwów, potem na Maczków, 1945

Służba zdrowia

 

Już w kwietniu 1945 roku władze okupacyjne przekazały na potrzeby Polaków szpital w Haren ze 100 łóżkami; pracowało w nim pięciu polskich lekarzy i siedem pielęgniarek (dyżury pielęgniarskie pełniły także niemieckie zakonnice). 

W mieście przebywało wiele osób chorych. Lata pobytu w obozach, poniewierki i ciężkiej pracy odbiły się na ich zdrowiu. Wiele z nich było wycieńczonych, wymagało szybkiej pomocy lekarskiej lub ambulatoryjnej. Wielu borykało się także z problemami psychicznymi. W pierwszych tygodniach wolności odnotowano wiele zgonów. 

Dużą uwagę przykładano do zachowania czystości, by nie dopuścić do wybuchu epidemii (masowe stosowanie proszku DDT). Wprowadzono obowiązkowe szczepienia przeciwko tyfusowi, ospie i dyfterytowi. 

Wbrew krążącym pogłoskom nie odnotowano wśród dipisów nadmiernego rozpowszechnienia chorób wenerycznych. Między wrześniem 1945 roku a lutym 1946 roku w szpitalu w Maczkowie leczono 980 pacjentów, tylko w 16 przypadkach stwierdzono chorobę weneryczną (na ogólną liczbę 4800 mieszkańców).

 

Wezwanie do powrotu

 

Nowym władzom w Polsce zależało na szerokiej repatriacji wojennych wychodźców. Agitacji towarzyszyły próby politycznej indoktrynacji i rozbijania polskich środowisk kształtujących się na Zachodzie. Sytuacja polityczna w kraju, zmiana granic i związana z nią utrata domów powodowały, że wielu Polaków do tych wezwań podchodziło zresztą bardzo nieufnie. Decydowali się oni swój powrót najpierw odłożyć, by po jakimś czasie całkiem z niego zrezygnować. Po uznaniu przez Wlk. Brytanię rządu w Warszawie latem 1945 r., coraz częściej alianci zachodni próbowali wywierać pewien nacisk na Polaków, by wracali do kraju. Masy uchodźców stanowiły bowiem nie tylko problem polityczny, ale i ekonomiczny. Na tym tle dochodziło do sporów także w środowisku polskim. Zdawano sobie sprawę z potrzeb zrujnowanego kraju, tęskniono za rodzinami, z drugiej jednak strony rządy komunistów, jak i polityka Stanisława Mikołajczyka, byłego premiera rządu na uchodźstwie, a obecnie wicepremiera w Warszawie, nie znajdowały powszechnej akceptacji. Polacy musieli jednak podporządkować się ogólnym zmianom w polityce wobec okupowanych Niemiec. W następnych latach większość z polskich mieszkańców Maczkowa skorzystała z możliwości dalszej emigracji.