Jadwiga Jagiellonka

Księżna Jadwiga ok, 1530 roku. nieznany artysta / Landshut, Zamek Trausitz, Bawarski Zarząd Państwowymi Zamkami, Ogrodami i Jeziorami, Monachium - obraz pokazuje księżną Jadwige przed ślubem, wskazują na to jej rozpuszczone włosy.
Księżna Jadwiga ok, 1530 roku. nieznany artysta / Landshut, Zamek Trausitz, Bawarski Zarząd Państwowymi Zamkami, Ogrodami i Jeziorami, Monachium - obraz pokazuje księżną Jadwige przed ślubem, wskazują na to jej rozpuszczone włosy.

Uroczystości zaślubin w Landshut są uważane za najdroższy ślub, który miał miejsce w późnym średniowieczu. Uroczystością kierował nikt inny jak sam cesarz Fryderyk III. Wśród zaproszonych gości były setki arystokratów z całej Europy. Między innymi cesarz Otton II von Mosbach-Neumark, syn Ottona I, margrabia Albrecht, książę Brandenburgii, książęta Albrecht, Christoph i Wolfgang Bawarii Monachijskiej, duchowni księcia tacy jak arcybiskup Bernhard z Salzburga, biskupi z Bamberg, Eichstätt, Augsburga, Freising i  Passau. Przyjechała także silna reprezentacja polskiej szlachty, w liczbie około 10 000 osób. Ale nie tylko jedzenie i picie, muzyka i taniec były głównym punktem wielodniowego świętowania - także turnieje, w których brali udział i zmierzyli się najlepsi i najzdolniejsi rycerze ówczesnej Europy.

Nie tylko sama uroczystość była impunująca, lecz przede wszystkim jej polityczne tło i starania o książęco-królewskie przymierza w średniowiecznej Europie.

Rodzina Jagiellonów zasiadała na polskim tronie od 1386 roku. Od 1447 roku władzę sprawował król Kazimierz IV, który był jednym z najaktywniejszych władców Polski. Jego żoną była Elżbieta Habsburgska. Razem mieli w sumie trzynaścioro dzieci, z których większość była oddelegowana do polityki dynastycznej. Podczas gdy po kolei trzech męskich następców tronu przejmowało władzę aby ustabilizować politycznie i wewnętrznie kraj, córki przez zawarte małżeństwa z innymi książętami i królami stabilizowały politykę zagraniczną i budowały pozycję na arenie międzynarodowej. Dotyczyło to także najstarszej z sióstr Jadwigi, która urodziła się 21 września 1457 roku w Krakowie. Jej ślub był doskonale zaplanowany i służył konsolidacji stosunków politycznych między Królestwem Polskim i bawarskimi księstwami. Jerzy Bogaty, książę Bawarii i Landshut, był dla rodziców polskiej księżniczki dobrą partią na męża. Ale zawarcie małżeństwa było korzystne nie tylko dla polskiej rodziny królewskiej. Pobożna księżna Jadwiga okazała się być hojną fundatorką. Ślady jej działalności można odnaleźć jeszcze obecnie na terenie dolnej Bawarii, gdzie w miejscowości Landshut ufundowała kościół św. Jodoka i św. Martina, sfinansowała budowę kościoła St. Johannes w miejscowości Dingolfing, a także kościół w Gollenhausen i w miejscu pielgrzymek w Altöttingen. Po ślubie Jadwiga żyła na zamku Burghausen, co prawda miała tam wielki ogród, jednak czuła się bardzo samotna. Urodziła piątkę dzieci: Ludwiga von Bayern (1476 - 1496), Ruprechta von Bayern (*/† 1477), Elisabeth (1478–1504), Margarete (1480–1531) oraz Wolfganga von Bayern (*/† 1482). Najstarszą córkę Elisabeth zaślubiono w 1499 roku z Ruprechtem von der Pfalz. Najmłodsza córka Margarete nie wyszła za mąż. W wieku trzynastu lat wstąpiła do klasztoru dominikańskiego w mieście Altenhohenau. Od 1509 do 1521 roku była siostrą zakonną klasztoru benedyktynów w Neuburg.

Jadwiga Jagiellonka umarła 18 lutego 1502 roku w Burghausen. Pochowano ją w kościele klasztoru cystersów w Raitenhaslach. Dziś przypomina o tym pamiątkowa tablica w miejscu ostatecznego spoczynku królowej Jadwigi, która zawiera informacje o miejscu pochówku “urodzonej jako Królowa Polski”.

Mąż Jadwigi, książę Jerzy Bogaty, umarł rok po śmierci swojej żony. Nie było żadnego potomka w linii męskiej, co doprowadziło w księstwie Landshut do wojny sukcesyjnej w 1504 roku.

Adam Gusowski, styczeń 2016 r.

 

Informacje dodatkowe:

W Bibliotece Państwowej w Monachium w Bawarii leży po dziś dzień zwój pergaminów z tytułem: “Was Kostung über Herzog Georgs des Reichen von Landshut Hochzeit erlaufen” (czyli: ile kosztował ślub). Zawartość zawiera szczegółowy wykaz kosztów, posiłków i listę gości. Dokument ten służył później często jako wzór w organizacji królewskich ślubów.

Na weselę przybyło ponad 9000 osób, świętowano przez sześć dni, zjedzono 323 wołów, 490 cieląt, 969 świń, 3295 owiec i jagniąt, 51500 kur i gęsi.

Średniowieczny portret księżnej Jadwigi wykonany przez nieznanego artystę zdobi okładkę katalogu największej w historii wystawy na temat stosunków polsko-niemieckich “Obok, Polska - Niemcy, 1000 lat historii w sztuce”. (Berlin, Martin-Gropius-Bau, 2011/12). Sam obraz znajduje się obecnie w zamku Trausnitz.

Mediateka
  • Karoca ślubna księżnej Jadwigi

    Karoca ślubna księżnej Jadwigi, malarz August Spieß, 1881.
  • Witraż w ratuszu miasta Landshut.

    Witraż w ratuszu miasta Landshut. Okno w głównym holu. Uwiecznieni są Jerzy Bogaty i księżna Jadwiga.
  • Herby pary małżeńskiej Jerzego Bogatego księcia bawarskiego i księżnej Jadwigi na zamku w Burghausen.

    Herby pary małżeńskiej Jerzego Bogatego księcia bawarskiego i księżnej Jadwigi na zamku w Burghausen.
  • “Książecy ślub w Landshut”

    “Książecy ślub w Landshut”, uroczyste przejście ulicami miasta Landshut.
  • “Książecy ślub w Landshut”

    “Książecy ślub w Landshut”, turniej rycerski w Landshut.
  • Hochzeit in Landshut - Hörspiel von "COSMO Radio po polsku"

    In Zusammenarbeit mit "COSMO Radio po polsku" präsentieren wir Hörspiele zu ausgewählten Themen unseres Portals.