Menu toggle
Navigation

Peenemünde: Polacy i cudowna broń Hitlera – rakieta V-2

Rakieta V-2 na wyrzutni w Peenemünde

Mediathek Sorted

Mediateka
  • 1. Inż. Antoni Kocjan -  Inż. Antoni Kocjan, szef wywiadu lotniczego Armii Krajowej.
  • 2. Rakieta V-2 na wyrzutni w Peenemünde - Rakieta V-2 na wyrzutni w Peenemünde.
  • 3. Rakieta V-2 podczas transportu - Rakieta V-2 podczas transportu, Peenemünde, czerwiec 1942 rok.
  • 4. Przygotowania do (nieudanego) startu rakiety  - Rakieta V-2 podczas transportu, Peenemünde, czerwiec 1943 rok.
  • 5. Wernher von Braun (w środku, w cywilnym ubraniu), konstruktor rakiet - Wernher von Braun, w otoczeniu wojskowych. Pierwszy z lewej Dr. Walter Dornberger, bliski współpracownik von Brauna, współtwórca rakiety V-2.
  • 6. Robotnicy przymusowi podczas rąbania drewna - Robotnicy przymusowi podczas rąbania drewna. Peenemünde, styczeń 1940 rok.
  • 7. Robotnicy przymusowi podczas pracy - Robotnicy przymusowi podczas pracy. Peenemünde, styczeń 1940 rok.
  • 8. Robotnicy przy sortowaniu drewna - Robotnicy przy sortowaniu drewna. Peenemünde.
  • 9. Sowieccy robotnicy przymusowi  - Sowieccy robotnicy przymusowi. Peenemünde.
  • 10. Niemieccy wojskowi doglądają robotników przymusowych  - Niemieccy wojskowi doglądają robotników przymusowych.
  • 11. Zachowane fragmenty rakiety V-2 w Parku Historycznym w Bliźnie  - Zachowane fragmenty rakiety V-2 w Parku Historycznym w Bliźnie.
  • 12. Zdjęcie rozpoznawcze ośrodka w Peenemünde - Zdjęcie rozpoznawcze ośrodka w Peenemünde wykonane 23 czerwca 1943 roku przez samolot wywiadowczy Royal Air Force.
  • 13. Wernher von Braun w swoim gabinecie w 1964 r. - Wernher von Braun w swoim gabinecie w Centrum Lotów Kosmicznych w Stanach Zjednoczonych, maj 1964 rok.
  • 14. Wernher von Braun przy rakiecie Saturn V  - Wernher von Braun przy rakiecie Saturn V, która wyniosła Nilsa Armstronga na Księżyc. Centrum Lotów Kosmicznych w Alabamie. Prawdopodobnie 1969 rok.
  • 15. Wernher von Braun i Walt Disney - Wspólnie z Waltem Disneyem Wernher von Braun nakręcił w latach 50-tych trzy filmy edukacyjne o podboju kosmosu.
  • 16. Prezydent J.F. Kennedy i Wernher von Braun  - Prezydent Stanów Zjednoczonych J.F. Kennedy podczas rozmowy z Wernherem von Braunem, maj 1963 rok.
  • 17. Karlshagen po zbombardowaniu - Osiedle mieszkalne w Karlshagen niedaleko Peenemünde po zbombardowaniu przez Brytyjczyków. Mieszkali tu naukowcy, pracujący przy testowaniu rakiet.
  • 18. Replika rakiety V-2  - Replika rakiety V-2 w Peenemünde. Oryginał broni znajduje się w Fort Bliss w Teksasie, dokąd po wojnie trafił jej twórca Wernher von Braun.
  • 19. Budynek Muzeum Historyczno-Technicznego w Peenemünde - Teren dawnego ośrodka badawczo-konstrukcyjnego i elektrownii w Peenemünde. Obecnie mieści się tutaj Muzeum Historyczno-Techniczne.
  • 20. Ubrania i przedmioty należące do robotników przymusowych w Peenemünde  - Ubrania i przedmioty należące do robotników przymusowych w Peenemünde.
  • 21. Wystawa w Peenemünde - Fragment wystawy poświęconej broni V-2 w Muzeum Historyczno-Technicznym w Peenemünde.
  •  22. Oryginalne tablice ostrzegawcze  - Oryginalne tablice ostrzegawcze z czasów działalności ośrodka badawczo-konstrukcyjnego na wyspie Uznam.
  • 23. Muzeum Historyczno-Techniczne w Peenemünde - Budynek Muzeum Historyczno-Technicznego w Peenemünde.
  • Peenemünde und die Polen - Hörspiel von "COSMO Radio po polsku" auf Deutsch - In Zusammenarbeit mit "COSMO Radio po polsku" präsentieren wir Hörspiele zu ausgewählten Themen unseres Portals.

    Peenemünde und die Polen - Hörspiel von "COSMO Radio po polsku" auf Deutsch

    In Zusammenarbeit mit "COSMO Radio po polsku" präsentieren wir Hörspiele zu ausgewählten Themen unseres Portals.
Rakieta V-2 na wyrzutni w Peenemünde
Rakieta V-2 na wyrzutni w Peenemünde

Wrzesień 1992 roku. Niemcy przygotowują się do drugiej rocznicy zjednoczenia kraju, przypadającej 3 października. W liczącej zaledwie trzystu mieszkańców wiosce Peenemünde na Wyspie Uznam w Meklemburgii-Pomorzu Przednim trwają tym czasem przygotowania do obchodów 50. rocznicy pierwszego udanego startu rakiety V-2 (od „Vergeltungswaffe“ - broń odwetowa), którą wystrzelono tu 3 października 1942 roku. Federalny Związek Przemysłu Lotniczego i Kosmicznego (Bundesverband der Deutschen Luft- und Raumfahrtindustrie) zamierza uczcić ten dzień jako rocznicę narodzin kosmonautyki. Przemilcza przy tym przeznaczenie militarne rakiet produkowanych w działającym na Uznamie w czasie drugiej wojny światowej ośrodku badawczo-konstruktorskim i wielotysięczną liczbę ofiar - skutek użycia tej broni podczas nalotów m.in. na Londyn i Antwerpię.

Wokół uroczystości w Peenemünde wybucha międzynarodowy skandal. Obchody udaje się odwołać w ostatniej chwili. Rozpoczyna się za to trwająca latami dyskusja na temat ambiwalentnej roli nauki w służbie totalitarnemu państwu. Dobitnym tego przykładem jest właśnie ośrodek Heeresversuchsanstalt na wyspie Uznam – swego czasu jedno z największych miejsc konstrukcji rakiet na świecie.

Pierwsze testy z wykorzystaniem ciekłego paliwa rakietowego przeprowadzono już na początku lat 30-tych XX wieku. Prób dokonywano w ośrodku doświadczalnym Kummersdorf, około 60 kilometrów na południe od Berlina. Bliskość metropolii nie pozwalała jednak na rozbudowę poligonu, a Trzecia Rzesza postawiła sobie za cel stworzenie broni, której nic nie byłoby w stanie pokonać. Zapada więc decyzja o przeniesieniu ośrodka do Peenemünde, niewielkiej wioski rybackiej położonej na północnym cyplu wyspy Uznam nad Morzem Bałtyckim. Teren pod inwestycję wybiera sam Wernher von Braun, genialny naukowiec i jeden z głównych konstruktorów rakiety V-2, w swojej pracy całkowicie oddany reżimowi Hitlera. Strategiczne położenie Peenemünde wydaje się być idealne do prowadzenia testów militarnych, a proste wybrzeże daje gwarancję, że lot rakiety będzie można śledzić nawet przez 300 kilometrów. Wieś zostaje wysiedlona, a w jej miejscu od 1936 roku powstaje wojskowy ośrodek doświadczalny wraz z bazą i lotniskiem Luftwaffe.

Przez pierwsze lata działalności zakładu naukowcy, inżynierowie i wojskowi dysponują niemal nieograniczonymi środkami finansowymi. Wszystko jest podporządkowane idei stworzenia cudownej broni. Prace nad rakietą przyspiesza wybuch drugiej wojny światowej. Coraz bardziej daje się we znaki brak siły roboczej. Mimo zakwalifikowania prac prowadzonych w ośrodku jako „ściśle tajne“, nieuniknione staje się sprowadzenie pracowników z zagranicy. Do Peenemünde trafiają pierwsi robotnicy przymusowi, z czasem też jeńcy wojenni i więźniowie obozów koncentracyjnych m.in. w Ravensbrück. Z miesiąca na miesiąc jest ich coraz więcej. Najwięcej wśród nich jest Polaków i Sowietów, są też Francuzi, Brytyjczycy, Czesi i Holendrzy. Szacuje się, że łącznie w Peenemünde pracowało od 10 do 12 tysięcy robotników przymusowych.[1]

 

[1] Wprowadzenie do tomu „Raketen und Zwangsarbeit in Peenemünde“, Günther Jikeli (red.), Friedrich-Ebert-Stiftung, Schwerin 2014