Wildflecken

Krzyż na cmentarzu
Krzyż na cmentarzu

Pod koniec marca 1945 r. poligon opuściły ostatnie oddziały Wehrmachtu, pozostawiając w lazarecie rannych żołnierzy niemieckich i kilkuset jeńców wojennych. 7 kwietnia wkroczyły tam również oddziały 3. Armii USA. Amerykańska administracja wojskowa zorganizowała na terenie koszar obóz dla Displaced Persons (wyzwolonych jeńców wojennych, byłych więźniów obozów koncentracyjnych i robotników przymusowych). W październiku 1945 r. obóz przeszedł pod zarząd UNRRA (United Nations Relief and Rehabilitation Administration), a następnie – w 1947 r. – pod zarząd IRO (International Refugee Organization), działu ONZ zajmującego się opieką pozostałych na terenie Niemiec wskutek wojny obcokrajowów i organizowaniem powrotów lub emigracją. W pierwszych miesiącach powojennych obywatele państw koalicji zachodniej powrócili do swoich krajów ojczystych. Gdy Rosjan i Ukraińców umieszczono w innych obozach, jednolitych narodowościowo, w Wildflecken pozostało ok. 20 000 Polaków. Pochodzili oni przede wszystkim ze wschodniej części kraju, byli więc pozbawieni dwukrotnie ojczyzny: pierwotnie w wyniku agresji hitlerowskiej i rosyjskiej, następnie w wyniku politycznych ustaleń konferencji jałtańskiej.

Na cmentarzu w pojedynczych grobach spoczywają 544 osoby narodowości polskiej, kobiety i mężczyźni, 116 dorosłych i 428 nowo narodzonych dzieci. Listę pochowanych, pierwotnie napisaną ręcznie, otwiera:

 

OLSZEWSKI STANISŁAW

* 3.4.1907 Sługocinek (na cmentarnej liście imiennej Konin)

† 28.8.1945 wypadek kolejowy w drodze do domu.

 

Przez dziesiątki lat temat ofiar wojny spoczywających za żelazną kurtyną był niewygodny i traktowany przez władze PRL marginalnie. Dokładną informację o miejscu spoczynku Stanisława Olszewskiego otrzymała jego rodzina jesienią 2008 r. W listopadzie tego roku cmentarz odwiedziła córka kaprala wraz z mężem i dziećmi. Po ponad 63 latach od tragicznej śmierci spełniło się długoletnie pragnienie córki, by pomodlić się nad grobem ojca.

W latach siedemdziesiątych XX w. Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge e.V. uporządkował i przebudował podupadający cmentarz. Pojedyncze groby wyrównano i zakryto trawnikiem, a na cokole krzyża i kilku metalowych tablicach umieszczono nazwiska 119 dorosłych. Obok wybrukowanej ścieżki prowadzącej do krzyża na trawniku znajduje się metalowa tablica informacyjna z tekstem w językach niemieckim i polskim:

 

KU PAMIĘCI SPOCZYWAJĄCYCH W TYM MIEJSCU 428 POLSKICH DZIECI, KTÓRE W NASTĘPSTWIE WOJNY MUSIAŁY ZAKOŃCZYĆ LEDWIE ROZPOCZĘTE ŻYCIE.

 

Wybudowano również kaplicę cmentarną, której wnętrze zdobi mural zaprojektowany i wykonany przez prof. Wejmana z Uniwersytetu Jagiellońskiego i jego syna. Głównym motywem dzieła jest anioł pokoju przeprowadzający dusze zmarłych dzieci przez mur i drut kolczasty do lepszego życia u boku Boga Ojca.

 

Tekst tablicy informacyjnej w językach niemieckim i polskim:

 

PO UPADKU III RZESZY W OBOZIE IRO NA POLIGONIE WILDFLECKEN MUSIAŁO ŻYĆ W CIASNOCIE AŻ DO 20 000 POLAKÓW. WIELE DZIECI PRZYSZŁO TU NA ŚWIAT. 428 Z NICH UMARŁO W ZARANIU ŻYCIA, A WRAZ Z NIMI 116 DOROSŁYCH. POSZANOWANIE ŻYCIA LUDZKIEGO STWORZYŁO IM TO MIEJSCE SPOCZYNKU.

 

Całość prac zmieniających pierwotny wygląd cmentarza dopełnia tak zwana Droga Krzyżowa Narodów, składająca się z dziesięciu stacji złożonych z kamiennych płyt upamiętniających ofiary obu wojen światowych, umieszczonych przy drodze prowadzącej na teren nekropolii.

W pobliskich koszarach Bundeswehry (Rhön-Kaserne) działa niewielkie muzeum poświęcone historii garnizonu, poligonu, byłego obozu dipisów i polskiego cmentarza.

Mediathek Sorted

Mediateka
  • Impresje z cmentarza

  • Impresje z cmentarza

  • Impresje z cmentarza

  • Impresje z cmentarza

  • Impresje z cmentarza

  • Impresje z cmentarza

  • Impresje z cmentarza

  • Begräbnisbuch

    Begräbnisbuch