Polskie ofiary muru berlińskiego: Franciszek Piesik i Czesław Kukuczka

Franciszek Piesik (z lewej) i Czesław Kukuczka
Franciszek Piesik (z lewej) i Czesław Kukuczka, autor i data nieznani

Dwa dni później, 17 października, w godzinach popołudniowych, wyposażony w obcęgi i mapę z zaznaczonym przebiegiem granic na wodzie, kradnie motorówkę z przystani należącej do klubu sportowego „Betriebssportgemeinschaft Baumechanik”, w okolicy miejscowości Hennigsdorf. Poruszając się kanałem Haweli, zamierza dotrzeć do jeziora Niederneuendorfer See, przez którego środek przebiega granica. Najpierw musi jednak opłynąć cypel oddzielający rzekę od jeziora. Wśród miejscowych teren ten uchodzi za bagnisty i szczególnie niebezpieczny. Nie wiadomo, dlaczego Franciszkowi Piesikowi udaje się dopłynąć jedynie do cypla, a nie okrążyć go łodzią, jak prawdopodobnie pierwotnie planował. Wysiada na cyplu i pieszo dociera do brzegu jeziora, na którym zostawia kurtkę i teczkę z osobistymi dokumentami. Przed nim dystans do pokonania około 200-300 metrów w wodzie o temperaturze ok. 10 stopni Celsjusza. Z raportu wschodnioniemieckiej straży granicznej wynika, że około godziny 18:15 mężczyźnie udaje się przekroczyć granicę na jeziorze. Strażnicy nie podejmują jednak interwencji, co zostanie im później wytknięte podczas wewnętrznego śledztwa badającego ten przypadek.

Upragnionego celu Franciszkowi Piesikowi nie udaje się osiagnąć. 11 dni później jego ciało wyłowiono po zachodniej stronie jeziora. Obdukcja nie wykazała działania osób trzecich. Drogi oddechowe Piesika wypełnione były szlamem. Za najbardziej prawdopodobną wersję uznaje się wychłodzenie organizmu i utonięcie. Dopiero 2,5 miesiąca po śmierci mężczyzny Polska Misja Wojskowa przekazała zachodnioberlińskim służbom rysopis i odciski palców, na podstawie których mógł on zostać ostatecznie zidentyfikowany. Ciało Franciszka Piesika pochowano sześć miesięcy od zdarzenia na cmentarzu w Berlinie-Heiligensee. Motywy jego ucieczki do dzisiaj pozostają nieznane. W pobliżu miejsca, gdzie znaleziono ciało Piesika, w ramach ścieżki edukacyjnej „Berliner Mauerweg“, stoi dzisiaj stela, przypominająca o tym tragicznym zdarzeniu.  

Jeszcze bardziej dramatyczny przebieg ma próba przedostania się na Zachód Czesława Kukuczki, z zawodu strażaka, urodzonego w 1935 roku w Kamienicy pod Limanową. 3 marca 1974 roku porzuca on swoje miejsce pracy w jednostce strażackiej w Bielsku-Białej i nie informując nikogo udaje się do Berlina Wschodniego. Nie wiadomo, w jaki sposób tu dociera, ani co dzieje się z nim do 29 marca.

Tego dnia, około godziny 12:30, Kukuczka zjawia się w budynku ambasady Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, położonej wówczas przy ulicy Unter den Linden. Portierowi wyjaśnia, że ma do przekazania ważną informację i bez dalszej kontroli zostaje wprowadzony do jednego z pomieszczeń ambasady. Tam przyjmują go pułkownik Maksymilian Karnowski, współpracownik berlińskiej grupy operacyjnej polskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz jeszcze jeden pracownik ambasady.

Kukuczka żąda wydania do godziny 15:00 tego samego dnia zgody na wyjazd do Berlina Zachodniego. W przeciwnym razie grozi wysadzeniem budynku ambasady, a przy pomocy swoich wspólników także trzech innych obiektów, w tym Polskiego Centrum Informacji i Kultury w Berlinie Wschodnim. Mówiąc to, wskazuje na wypakowaną teczkę, którą trzyma na kolanach. W niej rzekomo ma znajdować się skonstruowana przez niego bomba. Z teczki wystaje przypominająca zapalnik pętla, którą mężczyzna przez cały czas trwania rozmowy nerwowo trzyma w ręku. Kukuczka wiarygodnie przekonuje swoich rozmówców, że wiedzę niezbędną do skonstruowania ładunku wybuchowego posiadł podczas odbywania służby wojskowej.

 

Mediateka
  • Miejsce pamięci Franciszek Piesik

    Miejsce pamięci Franciszek Piesik (detal) przy Berliner Mauerweg.
  • Czesław Kukuczka miejsce pamięci

    Czesław Kukuczka miejsce pamięci przy Bernauer Straße w Berlinie, rok 2017.
  • Czesław Kukuczka z siostrą

    Czesław Kukuczka z siostrą (lata 60-te).
  • Czesław Kukuczka gra na trąbce

    Czesław Kukuczka gra na trąbce (lata 60-te).
  • Polnische Opfer der Berliner Mauer - Hörspiel von "COSMO Radio po polsku" auf Deutsch

    In Zusammenarbeit mit "COSMO Radio po polsku" präsentieren wir Hörspiele zu ausgewählten Themen unseres Portals.