Strony Pełny tekst

Gimnazjum Polskie w Bytomiu

Plebiscyt na Górnym Śląsku w 1921 r. przypieczętował jego podział na część polską i niemiecką. Przez kilka kolejnych lat podejmowano starania, inicjowane przez Związek Polaków w Niemczech, o utworzenie na terytorium Rzeszy polskiej szkoły wyższej, zakończonej egzaminem maturalnym. W 1930 r., dla uczczenia 25. rocznicy strajków szkolnych w zaborze pruskim i rosyjskim, zawiązano Komitet Obchodu 25–lecia Walki o Szkołę Polską, z zamysłem utworzenia prywatnego polskiego gimnazjum w Niemczech. Uroczystego aktu otwarcia Gimnazjum Polskiego w Bytomiu dokonano 8 listopada 1932 r. Funkcjonowało nieprzerwanie do wybuchu II wojny światowej.

Gmach Gimnazjum Polskiego w Bytomiu (1939)

Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, sygn. MGB/H/ZF/1134

Frekwencja

W 1932 r., w roku otwarcia bytomskiej placówki, zajęcia rozpoczęło zaledwie 98 chłopców w 7 klasach. Większość rekrutowała się z gimnazjum polskiego w Lublińcu. W kolejnych latach, pomimo niekorzystnej koniunktury gospodarczej oraz stałej nagonki na szkołę, liczba uczniów systematycznie się zwiększała. W 1934 r. do szkoły uczęszczało 213 uczniów, w 1935 – 234, a w 1936 r. – 261 uczniów. W 1937 r. z uwagi na otwarcie gimnazjum polskiego w Kwidzynie liczba chętnych spadła do 163 osób. W 1938 r. do szkoły uczęszczało 170 uczniów, w sierpniu 1939 r. naukę miało podjąć 206 osób. Uczniowie gimnazjum najliczniej reprezentowali Górny Śląsk, Pomorze i Nadrenię.

Liczba uczniów Gimnazjum Polskiego w latach 1932–1939

Rok	Liczba
Rok	uczniów	klas	nauczycieli
1932	98	7	13
1933	152	8	16
1934	213	9	18
1935	234	9	20
1936	261	9	21
1937	163	8	23
1938	170	8	21
1939	206	8	18

Źródło: APK, 683, Prywatne gimnazjum z polskim językiem wykładowym w Bytomiu (1932–1939), sygn. 4, Jahresbericht (1937–1938), k. 8–9; sygn. 202, Spis uczniów (1932–1935); sygn. 203, Spis uczniów (1937–1938); sygn. 204, Spis uczniów (1938); sygn. 205, Spis uczniów (1938–1939); A. Konieczny, Profesorowie i uczniowie Polskiego Gimnazjum Prywatnego w Bytomiu (1932–1939), „Studia Śląskie” 1959, t. 2.