Historia ruchu pro-Solidarnościowego w Niemczech

Solidarność z Polską. Ruch wsparcia "Solidarności" w Niemczech, Berlin 2012 r.
Solidarność z Polską. Ruch wsparcia "Solidarności" w Niemczech, Berlin 2012 r.

W drugiej połowie lat osiemdziesiątych powstały nowe organizacje pro-solidarnościowe: w Norymberdze – Teatr Bezdomny „Solidarność”, którego przewodniczącym był Paweł Ciesielski oraz Klub „Wolni i Solidarni” w St. Ingbert z prezesem Józefem Piotrowskim.

Z ruchem pro-solidarnościowym w Niemczech współpracowała Chrześcijańska Służba Wyzwolenia Narodów (ChSWN), Związek Polskich Uchodźców (ZPU), Polska Partia Socjalistyczna (PPS), Ruch Społeczno-Polityczny „Pomost”, Klub Polski w Hamburgu, Polski Klub Informacyjny w Hanowerze, Klub Niezależnej Myśli Politycznej im. Juliana Mieroszewskiego w Monachium, redakcja biuletynu „Nie Cenzurowano” (Komitetu „Solidarität mit Solidarność” z Düsseldorfu), redakcja „Biuletynu Informacyjnego” z Hamburga, bońskie Towarzystwo „Kontynent”, Sekcja Polska Radia Wolna Europa, oraz Kongres Wolnej Polski w Europie.

Wraz z powstaniem pierwszych komitetów i grup poparcia „Solidarności” rozpoczęła się zorganizowana pomoc dla NSZZ Solidarność i demokratycznej opozycji kraju. Początkowo działania koncentrowały się na niesieniu pomocy internowanym i ich rodzinom, na zbiórce i wysyłce lekarstw, organizowaniu akcji i obejmowaniu patronatów nad rodzinami osób represjonowanych np. AGS z Berlina Zach. współfinansowała w 1982 roku leczenie dziecka Grzegorza Palki – lidera „Solidarności” ziemi łódzkiej, w berlińskim szpitalu. Organizowano też pierwsze demonstracje, pikiety i manifestacje skierowane przeciwko dyktaturze PRL-u. Już w styczniu 1982 roku w Berlinie Grupa Robocza Solidarności (AGS) wraz z Komitetem Obrony „Solidarności” (KOS) zorganizowała miting polityczny – „Solidarność żyje”. W drugą rocznicę wprowadzenia stanu wojennego odbywały się demonstracje w Monachium i Kolonii. W demonstracji pod Ambasadą PRL w Kolonii obok przedstawicieli organizacji popierających Solidarność, wzięli również udział przedstawiciele Polskiego Klubu Informacyjnego w Hanowerze, oraz przedstawiciele pisma „Nie Cenzurowano” z Düsseldorfu. Demonstracji towarzyszyła konferencja prasowa zorganizowana przez AGS z Kolonii i Hilfskomitee Solidarność z Moguncji. 21 maja 1984 roku organizacje posolidarnościowe uczestniczyły w demonstracji pod sowiecką ambasadą w Bonn w obronie Andreja Sacharowa, zorganizowanej przez Towarzystwo Kontynent. Od 13 do 20 lipca 1984 roku AGS z Kolonii wspólnie z PPS oraz Ruchem Społeczno-Politycznym „Pomost” przeprowadziły akcje pikietowania placówek PRL-owskich, które zakończyły się demonstracją 21 lipca 1984 roku, pod Ambasadą PRL-u w Kolonii. W demonstracji tej obok ww. organizacji wzięli także udział przedstawiciele ChSWN, ZPU oraz organizacji prosolidarnościowych. Ta demonstracja zorganizowana w 40-tą rocznicę przejęcia władzy przez komunistów, miała zwrócić uwagę społeczeństwa niemieckiego na rozpoczęte 13 lipca 1984 roku procesy czołowej czwórki działaczy KOR-u, oraz na permanentne łamanie praw człowieka i obywatela w Polsce. 1 listopada 1984 roku pod Ambasadą PRL-u w Kolonii Grupy Robocze Solidarności z Berlina Zachodniego, Kolonii, Eschweiler – Aachen oraz Hilfskomitee „Solidarność” demonstrowały przeciwko reżimowi komunistycznemu w kraju, wyrażając jednocześnie sprzeciw i oburzenie z powodu zamordowania ks. Jerzego Popiełuszki. Uczestniczący w demonstracji przewodniczący ChSWN ks. Franciszek Blachnicki odczytał „duchowy testament” zamordowanego. Demonstrację zakończył apel poległych siedemdziesięciu trzech ofiar stanu wojennego.

3 listopada 1984 roku w Berlinie – po męczeńskiej śmierci ks. Jerzego Popiełuszki – Towarzystwo „Solidarność” wspólnie z IGFM (Międzynarodowym towarzystwem Obrony Praw Człowieka), Junge Union (związkiem młodzieży przy partii chadeckiej CDU), działaczami „Grupy Roboczej 13 Sierpnia” działającej przy Muzeum Muru Berlińskiego, zorganizowało przemarsz żałobny ulicami miasta. 13 grudnia 1984 roku w Kolonii, AGS z Kolonii i Eschweiler – Aachen, Towarzystwo Solidarność z Berlina, Hilfskomitee „Solidarność” z Moguncji oraz ChSWN zorganizowały demonstrację domagającą się przywrócenia NSZZ Solidarność w Polsce.

W dniach 6 do 13 maja 1985 roku, pod Ambasadą PRL-u w Kolonii zorganizowano głodówkę 26 osób przeciwko uwięzieniu i przygotowywaniu procesów Władysławowi Frasyniukowi, Bogdanowi Lisowi i Adamowi Michnikowi. Obok AGS współorganizatorami akcji była PPS, ChSWN i Koło ZPU w Dortmundzie. Podobne protesty przeprowadzono w Londynie, Brukseli, Paryżu, Oslo, Wiedniu i Chicago.

3 czerwca 1985 roku, Towarzystwo Solidarność zorganizowało w Berlinie akcję protestacyjną połączoną ze zbieraniem podpisów pod petycją do Kanclerza Niemiec o przerwanie rozmów kredytowych z PRL-owskim reżimem. 24-go maja 1986 roku, AGS Eschweiler – Aachen wspólnie z AGS z Kolnii, CHSWN-em, ZPU, PPS-em i Stowarzyszeniem „KONTYNENT” zorganizowała demonstrację pod Ambasadą Sowiecką w Bonn przeciwko polityce ZSRR i skutkom wypadku w reaktorze atomowym w Czernobylu. 30 sierpnia 1987 roku, AGS Eschweiler – Aachen zorganizowała demonstrację pod Ambasadą PRL-u w Kolonii domagającą się przywrócenia NSZZ Solidarność i swobód związkowych w kraju. 13 maja oraz 31 sierpnia 1988 roku AGS z Kolonii i Eschwelier – Aachen zorganizowały pod Ambasadą PRL-u w Kolonii pikietę domagającą się swobód związkowych w Polsce i przywrócenia NSZZ Solidarność.

Społeczeństwo niemieckie było stale informowane o sytuacji panującej w Polsce, o represjach i o oporze Polaków. W tym celu np. Chrześcijańska Służba Wyzwolenia Narodów w latach 1983–1988 zorganizowała sześć Marszów Pokoju o Wyzwolenie Narodów na trasie Carlsberg - zamek Hambach (miejscu symbolizującym walkę o prawa demokratyczne i narodowe). Każdemu z marszów towarzyszyło sympozjum informujące o sytuacji w kraju. Informacji społeczeństwa niemieckiego o aktualnej sytuacji NSZZ „Solidarność” służyły liczne stoliki informacyjne w Berlinie Zach., Monachium, Kolonii, Bonn, Frankfurcie, Aachen. O sytuacji w kraju informowały też niemieckojęzyczne wydawnictwa: magazyn informacyjny Polskiej Partii Socjalistycznej „Die Wende”, „Meinung” wydawany przez Towarzystwo Solidarność w Berlinie Zach. oraz „Informations Bulletin” wydawany przez Hilfskomitee „Solidarność” w Moguncji.

Mediateka