Remigracja czy powrót? Polak z Zagłębia Ruhry wraca do dawnej ojczyzny

Przed domem rodziny Tomczak/Galewsky, Osterfeld, 1929 r.
Przed domem rodziny Tomczak/Galewsky, Osterfeld, 1929 r.

Pismo z Warszawy

11 stycznia 2019 roku otrzymałem list polecony z warszawskiego Urzędu Wojewódzkiego. Gdy go otwierałem trzęsły mi się ręce. Rozczarowanie było wielkie: długie pismo zawierało informację o odrzuceniu mojego wniosku o przyznanie polskiego obywatelstwa oraz uzasadnienie decyzji.

Wszystkie dokumenty, które wraz z drzewem genealogicznym załączyłem do wniosku, nie wystarczyły jako dowód. Chcąc dokładnie dowiedzieć się, co było przyczyną odmowy, ponownie zadzwoniliśmy do Urzędu Wojewódzkiego. Odpowiedź jest bardzo prosta: zgodnie z prawem polskim dokumenty poświadczające pochodzenie (metryki urodzeń i ślubów) muszą być wydane przez polski urząd stanu cywilnego. Mój pradziadek urodził się w 1900 roku. W tym czasie państwo polskie nie istniało, a więc wszystkie osoby urodzone przed 1918 rokiem, które po 1918 roku nie zadbały o wyrobienie sobie polskich dokumentów, z definicji nie są Polakami, nawet, jeśli ich nazwiska i nazwiska ich przodków były bez wyjątku polskie, a ich miejsca urodzenia znajdowały się na terenach obecnej Wielkopolski.

 

Najwyższa instancja

Po pierwszym szoku musiałem jeszcze mentalnie przetrawić rozczarowanie. Trochę to trwało, ale... „Jeszcze Polska nie zginęła“: to ulubione powiedzenie mojej babci, przytaczane przez nią w trudnych sytuacjach, pobudziło i mojego „ducha walki“. Dla mojej żony i dla mnie było i nadal jest oczywiste, że chcemy wrócić do Polski i tam żyć. Nasze dzieci są na to dobrze przygotowane. Wychowują się dwujęzycznie, więc po przeprowadzce nie będą miały problemów językowych.

Wraz z żoną zaczęliśmy zastanawiać się nad innymi możliwościami. Szukając informacji, natrafiłem na Instytut Polski w Düsseldorfie. Jest to placówka podległa Ministerstwu Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej, która służy m.in. wymianie kulturalnej między Polską i Niemcami. Podejmuje ona również tematy historyczne. W skierowanym do Instytutu piśmie krótko opisałem moją sytuację i związaną z nią sprawę. Nieco później, korzystając z zaproszenia Instytutu, udaliśmy się z żoną do Düsseldorfu. W szczegółowej rozmowie z pracownikiem Instytutu dowiedzieliśmy się, że obywatelstwo polskie może nadać Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Andrzej Duda. W związku z tym, 23 maja 2019 roku udałem się na umówiony termin wizyty w polskim Konsulacie w Kolonii. Podczas spotkania przedstawiłem moją sprawę i złożyłem wniosek o nadanie polskiego obywatelstwa przez Prezydenta, dołączając obszerne uzasadnienie mojej prośby.

Jak dotąd nie uzyskałem żadnej odpowiedzi. Jedynie w ubiegłym tygodniu Konsulat poinformował mnie, że w takim przypadku nie ma wyznaczonych terminów i nikt nie może określić, kiedy można spodziewać się odpowiedzi. Kolejny raz mój los spoczywa w rękach Warszawy…

 

Patrick Barteit, grudzień 2020 r.

Mediateka
  • Akt urodzenia Józefa Tomczaka

    Akt urodzenia Józefa Tomczaka
  • W domu rodziny Tomczak/Galewsky, lata 20. XX w.

    Rodziny Galewsky, Kobuczyński, Jankowiak, Vinc i Tomczak w domu rodziny Tomczak/Galewsky przy ulicy Ziegelstrasse 63b, Osterfeld, lata 20. XX w.
  • Maria Galewska, lata 20. XX w.

    Maria Galewska, lata 20. XX w.
  • Stanisław Tomczak (brat Józefa Tomczaka), 1925 r.

    Stanisław Tomczak (brat Józefa Tomczaka), 1925 r.
  • Jan Józef Tomczak (syn Józefa Tomczaka), 1926 r.

    Jan Józef Tomczak (syn Józefa Tomczaka), 1926 r.
  • Przed domem rodziny Tomczak/Galewsky, Osterfeld, 1929 r.

    Wesele Heleny Galewsky. Rodziny Tomczak, Galewsky, Jankowiak i Kobuczyński przed domem rodziny Tomczak/Galewsky, Ziegelstr. 63b, Osterfeld, 1929 r.
  • Goście weselni na podwórku rodziny Tomczak/Galewsky, Osterfeld, 1929 r.

    Wesele Heleny Galewsky. Rodziny Tomczak, Galewsky, Jankowiak i Kobuczyński przed domem rodziny Tomczak/Galewsky, Ziegelstr. 63b, Osterfeld, 1929 r.
  • Zdjęcie rodzinne, Osterfeld, 1930 r.

    Rodziny Galewsky, Vinc, Tomczak, Jankowiak, Kobuczyński i Biały w domu rodziny Tomczak/Galewsky na ul. Ziegelstr. 63b, Osterfeld, 1930 r.
  • Henriette Tomczak (córka Józefa Tomczaka), Osterfeld, lata 30. XX w.

    Henriette Tomczak (córka Józefa Tomczaka), Osterfeld, lata 30. XX w.
  • Henriette Tomczak, lata 30. XX w.

    Henriette Tomczak, lata 30. XX w.
  • Henriette Tomczak auf dem Motorrad von Antoni Jankowiak

    Henriette Tomczak auf dem Motorrad von Antoni Jankowiak in der Mellinghofer Str. Oberhausen, 1940er Jahre
  • Józef Tomczak w swoim mieszkaniu, lata 40. XX w.

    Józef Tomczak w swoim mieszkaniu na ulicy Osterfelder Str. 147, Osterfeld, lata 40. XX w.
  • Wesele Henriette Tomczak i Heinza Mlinskiego, 1945 r.

    Fotografia weselna Henriette Tomczak i Heinza Mlinskiego w domu rodziny Mlinski przy ulicy Kapitän-Lehmann-Str. 13, Bottrop, 31 XII 1945 r.
  • Józef Tomczak z prawnukiem Patrickiem Barteitem, Osterfeld, 1975 r.

    Józef Tomczak z prawnukiem Patrickiem Barteitem w swoim ogrodzie przy ul. Osterfelder Str. 147, Osterfeld, 1975 r.
  • Tył domu na osiedlu Stemmersberg przy ul. Ziegelstraße, Osterfeld, 2018 r.

    Tył domu na osiedlu Stemmersberg przy ul. Ziegelstraße, Osterfeld, 2018 r.
  • Patrick Barteit przed rodzinnym domem Tomczaków/Galewskych, Osterfeld, 2018 r.

    Patrick Barteit przed rodzinnym domem Tomczaków/Galewskych, przy ul. Ziegelstr. 63b, Osterfeld, 2018 r.
  • Patrick Barteit przed rodzinnym domem Tomczaków/Galewskych, Osterfeld, 2018 r.

    Patrick Barteit przed rodzinnym domem Tomczaków/Galewskych, przy ul. Ziegelstr. 63b, Osterfeld, 2018 r.
  • Patrick Barteit przed byłą kopalnią „Osterfeld“, Osterfeld, 2018 r.

    Patrick Barteit przed bramą wejściową do byłej kopalni „Osterfeld”, Osterfeld, 2018 r.
  • Na terenie byłej kopalni „Osterfeld“, Osterfeld, 2018 r.

    Patrick Barteit na terenie byłej kopalni „Osterfeld“, Osterfeld, 2018 r.
  • Dom rodzinny Józefa Tomczaka w Orkowie

    Dom rodzinny Józefa Tomczaka w Orkowie (2019)
  • Dom rodzinny pra-pra-babci Patricka Barteita Stanisławy Tomczak (z.d. Bratkowska) w Binkowie (Śrem)

    Od prawej: Patrick Barteit z kuzynem Krzysztofem Budzyniem, 2018 r.
  • Stara stodoła rodzin Tomczaków i Pawlisiaków w Orkowie, zbudowana w 1907 r.

    Od lewej: Patrick Barteit z córką Lili-Marleen, wujek Edward Pawlisiak, kuzyn Krzysztof Budzyń z Dominiką. 
  • Patrick Barteit w Orkowie

    Patrick Barteit w Orkowie, 2019 r.