Herstein, Adolf Edward
Herstein, Adolf Edward (Eduard), polski malarz i grafik, członek „szkoły monachijskiej“. Student monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych (Akademie der Bildenden Künste München) w latach 1891-1894. Od 1905 do 1932 roku mieszkał i tworzył w Berlinie. *1869 Warszawa, †1932 Berlin. Syn fabrykanta. Herstein początkowo kształcił się w warszawskiej Klasie Rysunkowej pod kierunkiem Wojciecha Gersona (1831-1901). Dnia 29.04.1891 roku wstąpił do Klasy Malowania z Natury (Naturklasse) Johanna Caspara Hertericha (1843-1905) na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych (Königliche Akademie der Bildenden Künste) w Monachium. W Monachium studiował także w prywatnej szkole malarstwa Antona Ažbe (1862-1905), w której poznał pisarkę i malarkę Fanny hrabinę zu Reventlow (1871-1918), a gdy ta zaszła z nim w ciążę, zasugerował jej ślub z Walterem Lübke (1861-1930), asesorem sądowym z Hamburga; ślub odbył się w 1894 roku. Prawdopodobnie po studiach, w roku 1894, wrócił do Warszawy i zaczął odgrywać czynną rolę w życiu politycznym. W 1904 roku założył w Warszawie prywatną szkołę malarstwa, która istniała do 1911 roku; jednym z jego uczniów był malarz Roman Kramsztyk (1885-1942, członek „szkoły monachijskiej“). Prześladowany przez policję carską, w 1905 roku udał się do Berlina. Został członkiem Berlińskiej Secesji i tworzył prace do wydawanych przez to ugrupowanie teczek graficznych. Był także członkiem Stowarzyszenia Artystów Niemieckich (Deutscher Künstlerbund). W 1914 roku Lovis Corinth (1858-1925) namalował podwójny portret malarzy Hersteina i Emila Pottnera (1872- zamordowany w 1942 r.). – Herstein malował portrety, akty, kompozycje figuralne, zwierzęta i krajobrazy. Tworzył pod wpływem impresjonizmu i puentylizmu, stosując technikę impast. W latach 1915-1917, w kilku wydanych przez Berlińską Secesję w wydawnictwie Juliusa Barda teczkach z serii „Krieg und Kunst“ (Wojna i sztuka), ukazały się jego litografie „Der Reiter“ (Jeździec), „Schicksal“ (Przeznaczenie), „Der Brandstifter“ (Podpalacz) i „Obdachlose“ (Bezdomni), w których daje się zauważyć wpływ malarstwa Corintha i Willy'ego Jaeckla (1888-1944). Znane są również akwaforty zwierząt, które wykonał w 1914 roku. Jego prace znajdują się w Bibliotece Narodowej w Warszawie, w berlińskim Muzeum Żydowskim (Jüdisches Museum Berlin), w Museum of Modern Art i Brooklyn Museum w Nowym Jorku oraz w Los Angeles County Museum of Art (LACMA) w Los Angeles.
Wystawy zbiorowe: Drezno, Berlin, Monachium; Warszawa: Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych, Salon Krywult.
Literatura: Halina Stępień, Maria Liczbińska, Artyści polscy w środowisku monachijskim w latach 1828-1914. Materiały źródłowe, Warszawa 1994, s. 41; Franziska zu Reventlow, Tagebücher 1886-1910 (dzieła wszystkie w 6 tomach), Hamburg 2010, Tom I, s. 465.
Źródła online:
Baza danych immatrykulacyjnych, Akademie der Bildenden Künste München, Księga immatrykulacyjna nr 3, 00818 Adolph Herstein. Dostęp w Internecie: http://matrikel.adbk.de/matrikel/mb_1884-1920/jahr_1891/matrikel-00818 (dostęp: 20.01.2018 r.)
Hillel Kazovsky, Art Education, [w:] The YIVO Encyclopedia of Jews in Eastern Europe. Dostęp w Internecie: http://www.yivoencyclopedia.org/article.aspx/Art_Education (dostęp: 20.01.2018 r.)
Litografia „Der Reiter“ (Jeździec), 1915, w zbiorach Jüdisches Museum w Berlinie. Dostęp w Internecie: http://objekte.jmberlin.de/object/jmb-obj-90392;jsessionid=93F26A34219689B1ECB6BCF3EB20E2F5 (dostęp: 20.01.2018 r.)
Magdalena Tarnowska, Herstein (Hersztein, Herstajn) Adolf Edward, na portalu Żydowskiego Instytutu Historycznego. Dostęp w Internecie: http://www.jhi.pl/psj/Herstein_(Hersztein_Herstajn)_Adolf_Edward (dostęp: 20.01.2018 r.)
Podwójny portret Pottnera i Hersteina. Dostęp w Internecie: https://www.bildindex.de/document/obj20700371 (dostęp: 20.01.2018 r.)
4 prace artysty z zasobów Biblioteki Narodowej w Warszawie na portalu polona.pl. Dostęp w Internecie: https://polona.pl/search/?query=Herstein (dostęp: 20.01.2018 r.)
Liczne ilustracje i reprodukcje prac artysty ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej im. Johanna Christiana Senckenberga w Frankfurcie nad Menem na portalu europeana collections. Dostęp w Internecie: https://www.europeana.eu/portal/de/search?q=Herstein (dostęp: 20.01.2018 r.)
Axel Feuß, grudzień 2018 r.
