Stanisław Mikołajczyk

Stanisław Mikołajczyk około 1930 roku
Stanisław Mikołajczyk około 1930 roku

Mały Stanisław został ochrzczony w kościele mariackim w Eickel 21 lipca 1901 r. przez katolickiego księdza Josefa Schneidera (co wpisano do ksiąg parafialnych pod numerem 438). Rodzicami chrzestnymi byli Wiktoria Parysek, siostra matki oraz Joseph Gatka, górnik i kolega ojca z pracy.

Plany rodziny legły w gruzach po ciężkim wypadku, jakiemu ojciec uległ w kopalni w 1907 r. Po wypadku Stanisław Kostka nie mógł już pracować na dole w kopalni. W 1908 r. matka z prawie już siedmioletnim synem wróciła do rodzinnej wsi Benice, gdzie za zaoszczędzone pieniądze kupiła sześciohektarowe gospodarstwo we wsi Striesen (Strzyżewo) w powiecie gnieźnieńskim. Ojciec do 1912 r. mieszkał jeszcze w Holsterhausen, gdzie zdobył zawód ślusarza.

Młody Stanisław po ukończeniu szkoły powszechnej pracował w rodzinnym gospodarstwie i w pobliskiej cukrowni, gdzie poznał działaczy stowarzyszenia patriotyczno-sportowego „Sokół”, do którego wkrótce przystąpił. W wyniku traktatu wersalskiego podpisanego 28 czerwca 1919 r. Polska odzyskała niepodległość. W sierpniu 1920 r. Mikołajczyk zgłosił się na ochotnika do wojska Józefa Piłsudskiego. Marszałek w bitwie warszawskiej pokonał Armię Czerwoną i zmusił do odwrotu Rosjan, dla których Polska była „zbuntowaną prowincją rosyjską”. Związek Radziecki na mocy traktatu ryskiego z 18 marca 1921 r. uznał wschodnią granicę Polski.

Stanisław Mikołajczyk po odniesieniu ran na froncie został zwolniony do domu, gdzie z czasem powiększył gospodarstwo rodziców z sześciu do dwudziestu hektarów. W kolejnych latach ukończył kursy rolnicze w szkole powszechnej w Gnieźnie. W 1924 r. został wybrany na sekretarza Polskiego Stronnictwa Ludowego w Poznaniu, zaczął wydawać pismo dla rolników i dzierżawców i politycznie zwalczać Józefa Piłsudskiego, kiedy ten po przewrocie majowym w 1926 r. wprowadził w Polsce system autorytarny oparty na armii i swoich zwolennikach. W 1924 r. Stanisław Mikołajczyk ożenił się z przyjaciółką z lat młodości, Cecylią Ignasiak, dwa lata później na świat przyszedł ich syn, Marian. W tym czasie kariera polityczna Stanisława Mikołajczyka nabrała rozpędu, do czego przyczyniła się jego wiedza agronomiczna, sukcesy w prowadzeniu gospodarstwa rolnego, talent oratorski, sława bohatera wojennego i dobra aparycja. W 1930 r. został posłem na sejm z okręgu gnieźnieńskiego.

27 sierpnia 1939 r. Mikołajczyk zgłosił się jako szeregowy do jednostki wojskowej w zachodniej Polsce. Po napaści Niemiec hitlerowskich na Polskę 1 września 1939 r. wziął udział w walkach obronnych. Po klęsce wrześniowej uciekł przez Węgry, Jugosławię i Włochy do Paryża, gdzie został członkiem rządu emigracyjnego, który po kapitulacji Francji w 1940 r. przeniósł się do Londynu i rozpoczął tworzenie polskich sił zbrojnych na Zachodzie. 27 stycznia 1940 r. Mikołajczyk został ministrem spraw wewnętrznych rządu RP na uchodźctwie. W 1941 r. razem z generałem Władysławem Sikorskim (premierem rządu RP na uchodźctwie) odwiedził Kanadę i Stany Zjednoczone, a w grudniu Moskwę, gdzie podjęto zobowiązanie wspólnej walki ze Stalinem przeciwko hitlerowskiemu imperializmowi. 22 stycznia 1942 r. Stanisław Mikołajczyk w uznaniu zasług dyplomatycznych i organizacyjnych został powołany na stanowisko wicepremiera rządu RP na uchodźctwie.

Mediateka
  • Depesza

    Depesza Polskiego Rządu na Emigracji w Londynie do dowództwa Powstania Warszawskiego z 28. lipca 1944 roku.
  • Alfred Hartwig

    Alfred Hartwig, Zeche Shamrock III / IV (Kopalnia Shamrock), akwarela
  • Metryka urodzenia

    Metryka urodzenia Stanisława Mikołajczyka
  • świadectwa chrztu

    Odpis świadectwa chrztu Stanisława Mikołajczyka
  • Magdalena Skowronski

    Magdalena Skowronski, Stanisław Mikołajczyk, olej na płótnie, 2013
  • Tablica pamiątkowa

    Tablica pamiątkowa w centrum parafialnym kościoła Mariackiego w Eickel, odsłonięta w 18.10.2015 r., rzeźbiarz: Jerzy Bokrzycki
  • Stanisław Mikołajczyk - Hörspiel von "COSMO Radio po polsku"

    In Zusammenarbeit mit "COSMO Radio po polsku" präsentieren wir Hörspiele zu ausgewählten Themen unseres Portals.