Strony Pełny tekst

Polska Wyższa Szkoła Techniczna w Esslingen 1945-49

Z chwilą zakończenia II wojny światowej spora część polskich dipisów aktywnie włączała się w różne inicjatywy organizacyjne tego środowiska. Kwitła działalność kulturalna, społeczna, polityczna, rozwijała się również szeroka działalność edukacyjna skierowana do wszystkich, którym wojna przerwała naukę. Jej fenomen polegał przede wszystkim na tym, że pierwsze struktury, w tym odpowiadające za kształcenie, rozpoczęły działalność w kilka dni po kapitulacji Niemiec. Początkowo polscy dipisi próbowali swoich sił na niemieckich uniwersytetach i wyższych uczelniach, ale bariery piętrzone przez administracje były dla wielu nie do pokonania. Wyjściem z trudnej sytuacji było stworzenie polskiej uczelni, która podjęłaby się kształcenia na wyższym poziomie. Papierkiem lakmusowym tych barier była polska szkoła w Esslingen na terenie amerykańskiej strefy okupacyjnej, która z powodzeniem funkcjonowała do 1949 r. Historia tej ważnej inicjatywy przez długie lata była zapomniana a po dzień dzisiejszy żyją jeszcze świadkowie, którzy pamiętają jej rozkwit.

Budynek przy Kanalstrasse 33 w Esslingen

Źródło: B.Budzyń, Z dziejów Polskiej Wyższej Szkoły Technicznej w Esslingen/Niemcy 1945-1949, Nowy Jork - Kraków 1990

Studenci

W murach uczelni funkcjonowało Stowarzyszenie Bratniej Pomocy Studentów PWST, które organizowało szeroko rozumiane „życie studenckie” w tym: aprowizację dla potrzebujących, zbiórkę pieniędzy na „Dar Narodowy 3-go Maja”, wydawało własne pismo - „Bratniak”. Działalność studencka była finansowana przez Fundusz Oświatowy Kompanii Wartowniczychoraz National Catholic Welfare Conference (NCWC) i wiele innych organizacji pomocowych. Pierwszym prezesem Bratniaka był Bolesław Budzyń (autor monografii poświęconej PWST), wiceprezesami Stanisław Jasiński, sekretarzem Julian Waszyński, skarbnikiem Tadeusz Bielak a członkami zarządu Jerzy Huppenthal, członkami komisji rewizyjnej byli Jerzy Klepek, Bolesław Szostak i Antonii Bartkowiak. Ostatnim zarządem Bratniaka nadal kierował Bolesław Budzyń a wiceprezesami byli Aleksander Cmielewski, Stefan Wójcik, sekretarzem Edward Placek, skarbnikiem Józef Kołodziej. Działalnością wydawniczą Bratniej Pomocy kierował Stanisław Węgielewski, sekcją imprez Wiktor Mejnartowicz, sekcją gospodarczą Adam Pośpieszny, sekcją sportową Bolesław Muszyński, sekcją prasową Jan Szała, komisją kwalifikacyjną Zdzisław Traczyk, komisją rewizyjną Stanisław Czaczuń, Jerzy Klepek i Tadeusz Rakowski a sądem koleżeńskim Tadeusz Sawaszkiewicz, Jan Wampuszyc i Wincenty Tomala.

Przez kilka lat istnienia tej organizacji studenci pielęgnowali nie tylko rocznice narodowe ale żywo angażowali się w całą przestrzeń kulturalną polskich dipisów. Zaznaczyli nawet swoją aktywność na antenie Radia Stuttgart. Pierwsza audycja odbyła się 2 stycznia 1949 r. a następna ukazała się w Wielkanoc tego roku. Po likwidacji szkoły ciężar audycji wziął na siebie Benon Bartel, który z dużym poświęceniem kontynuował rozpoczęte dzieło.

Bratniak rozwinął szeroką działalność społeczną, która polegała przede wszystkim na organizowaniu dla pozostałych studentów. Dostarczał im przybory o materiały do nauki. W związku z tym funkcjonowała komisja kwalifikacyjna, która przydzielała pomoc właściwym osobom. Działała również sekcja wydawnicza, która drukowała skrypty napisane przez wykładowców. W ten Bratniak wydał materiały pt. „Maszyny parowe I i II”, „Mechanika-statyka”, „Kinematyka-dynamika”, „Metalografia”, „Od rudy żelaza do gotowego wyrobu”, „Wytrzymałość tworzyw”. Wzorcowym wydawnictwem była „Geometria analityczna”. Poza tą działalnością organizował również wystawy. Najważniejszą z nich była ta poświęcona pracom studentów Wydziału Mechanicznego i Budowlanego PWST, która odbyła się w dniach 3-24 maja 1947 r. Pokazywała nie tylko rozwój kadry uczelni ale przede wszystkim studentów.

W murach PWST działałtakże chór studencki oraz organizowano działalność sportową. Swoje miejsce miał referat prasowy, którym zarządzali studenci odciążając tym samym dyrekcję. Publikacje prasowe ukazywały się najczęściej na łamach: „Kroniki”, „DP Express”, „Słowa Katolickiego”, „Tęczy”, „Przeglądu Literackiego”, „Lecha”, „Ostatnich Wiadomości” a czasami do redakcji „Orła Białego” i „Dziennika Żołnierza”. Niezależnie od Bratniaka przy PWST istniało studenckie koło YMCA, które również koncentrowało się na pomocy społecznej dla studentów. Nie rezygnowało z aktywności/działalności sportowej bowiem w okresie funkcjonowania zorganizowało 25 odczytów, 5 wycieczek, 3 turnieje szachowe i 24 rozgrywki siatkówki a także dwa turnusy kursu narciarskiego w okolicach Oberstdorfu i Garmisch. Można więc wskazać, że ta działalność pokrywała się z działalnością Bratniaka.