Strony Pełny tekst

Zjednoczenie Polskich Uchodźców

Historia tej organizacji zaczęła się zaraz po zakończeniu II wojny światowej, w chwili kiedy olbrzymie masy Polaków znalazły się na terenach zachodnich stref okupacyjnych Niemiec. Tworzyły ją przede wszystkim byli więźniowie obozów koncentracyjnych, robotnicy przymusowi, byli jeńcy wojenni, których potocznie nazywano dipisami (Displaced Persons). Od pierwszych chwil wolności zaczęli onio w swoich środowiskach organizować życie społeczne, organizacyjne i polityczne. Ponieważ istniała żywotna potrzeba utworzenia centralnej organizacji reprezentującej interesy wszystkich polskich środowisk, zdecydowano w 1946 r o utworzeniu konfederacji organizacji w Niemczech o nazwie Zjednoczenie Polskie w Niemczech. Nowo powstała organizacja zrzeszała mniejsze struktury i była pewnego rodzaju parlamentem organizacyjnym polskiego środowiska. Szybko jednak okazało się, że kłótliwość, skłonność do wewnętrznych sporów, wpływy różnych stronnictw i grup, spowodowały niezliczone kryzysy w dalszej działalności. Ostatecznie Zjednoczenie nie wytrzymało wielu rozłamów i upadło. W takim stanie trwało do początku lat 50-tych.

Dawna siedziba ZPU w Velbert, tu mieściło się biuro zarządu głównego ZPU, mieszkał Kazimierz Odrobny i Witold Szwabowicz. Siedzibę miał również Związek Ukraińskich Uchodźców.

Łukasz Wolak, 2016

Podsumowując działalność organizacji warto wskazać, że z dużym powodzeniem realizowała przez wiele lat założone cele. Z sukcesami prowadzono działalność niepodległościową, szkolnictwo, organizowano pomoc prawną oraz sprawy o odszkodowania i pomoc społeczną. Z każdym rokiem praca ta nabierała większego tępa. Niestety w skutek wycofania finansowania przez Radio Wolna Europa oraz secesję z 1968 r., która pozbawiała ZPU znacznej ilości środków na działalność jej sytuacja uległa znacznemu pogorszeniu. Nadal jednak władze starały się realizować założone cele. Pomimo wielu chęci i prób nie odbudowała już swojej siły.

Łukasz Wolak, marzec 2017 r.

Literatur:

W. Hładkiewicz, Emigracyjne dylematy. Działalność Zjednoczenia Polskich Uchodźców w Niemczech w: Kręgu idei, polityki i wojska. Studia ofiarowane Profesorowi Januszowi Farysiowi w siedemdziesiątą rocznice urodzin, red. T. Sikorski, H. Walczak, A. Wątor, Szczecin 2009, s.425,

K. Ruchniewicz, Polskie zabiegi o odszkodowania niemieckie w latach 1944/45-1975, Wrocław 2007

Ł. Wolak, Szkolnictwo Polaków w RFN pod egidą Zjednoczenia Polskich Uchodźców w latach 1951-1959, Zeszyty Naukowe PUNO, [Rozprawy, Artykuły, Recenzje], red. J. Chwastyk-Kowalczyk, Londyn 2015, seria trzecia nr 3, s.142-143

Ł. Wolak, Działacze Zjednoczenia Polskich Uchodźców w Niemczech w materiałach organów bezpieczeństwa PRL w latach 1945-1970, Letnia Szkoła Historii Najnowszej 2010. Referaty, pod red. Natalii Jarskiej i Tomasza Kozłowskiego, wstęp Łukasz Kamiński, Warszawa 2011, s. 142-152

Ł. Wolak, Pierwsze trudne lata działalności. Zjednoczenie Polskich Uchodźców w Republice Federalnej Niemiec w latach 1951-1954, Zimowa Szkoła Historii Najnowszej 2012. Referaty, pod red. Łukasza Kamińskiego i Grzegorza Wołka, Warszawa 2012, s.141-153

Ł. Wolak, Zjednoczenie Polskich Uchodźców wobec emigracji solidarnościowej w latach 1981-1989, Świat wobec solidarności, pod red. Pawła Jaworskiego i Łukasza Kamińskiego, Warszawa 2013, s. 703-717

Dawna siedziba ZPU w Velbert, tu mieściło się biuro zarządu głównego ZPU, mieszkał Kazimierz Odrobny i Witold Szwabowicz. Siedzibę miał również Związek Ukraińskich Uchodźców.

Łukasz Wolak, 2016