Zjednoczenie Polskich Uchodźców

Jedną z najważniejszych cech nowej organizacji był jej niepodległościowy charakter, ponieważ w chwili powstania aż do zakończenia działalności zarząd główny uznawał zwierzchnictwo Rządu Polskiego na Uchodźstwie w Londynie. O jej niepodległościowym charakterze świadczyć może list wysłany przez uczestników Rady do Augusta Zaleskiego, Prezydenta RP na Uchodźstwie w Londynie, w którym podkreślano działalność niepodległościową organizacji oraz jej przywiązanie do legalnych władz na uchodźstwie. Wszelkie kontakty działaczy z rządem w Warszawie uznawano za wrogie i sprzeczne z działalnością. Jednym z najważniejszych treści zawartych w Statucie były cele organizacji:

„§2 a) Stowarzyszenie ma na cele organizowanie i reprezentowanie Polaków zamieszkałych na terenie Niemieckiej Republiki Związkowej i udzielanie im pomocy moralnej i materialnej, §2 b) w szczególności dla swoich członków działalność Stowarzyszenia wyraża się w organizowaniu pomocy prawnej, oraz samopomocy i poradnictwa pracy, jak również w zaspakajaniu ich potrzeb religijnych, narodowych  i kulturalnych, §2 c) Stowarzyszenie czuwa na istniejącymi w terenie polskimi organizacjami i współdziała ze związkami zawodowymi”.[1]

W całym okresie działalności organizacja angażowała się w różne akcje ws stosunku do PRL, m.in. pomoc głodującym Polakom, potępiającą zajścia w Poznaniu w 1956 r., a także późniejszym okresie protesty przeciwko ZSRS. Decyzją zebranych na pierwszej Radzie siedzibą organizacji było miasto Höxter, a po wyborze w 1954 r. na prezesa Kazimierza Odrobnego siedzibę przeniesiono do Velbert.

Statut przewidywał, że najwyższym organem ZPU będzie Rada Główna (później przemianowana na Radę Stowarzyszenia). Znalazły się w nim również zapisy dotyczące celów, członkostwa, organów stowarzyszenia (m.in. Rady Stowarzyszenia, Zarządu Głównego, Zarządów Okręgów, Głównej Komisji Rewizyjnej, etc.). Z chwilą powstania ZPU likwidacji ulegały m.in. Zjednoczenie Polskie w Niemczech (ZP), Zjednoczenie Polskie strefy amerykańskiej, Zjednoczenie Polskie w Bawarii, Zrzeszenie Ośrodków Polskich w Wirtembergii i Badenii, Zrzeszenie Polaków w Bawarii, Zjednoczenie Polskie strefy francuskiej, Zjednoczenie Polskie strefy brytyjskiej i Fundusz Polski (FP) (przy czym FP wyraził chęć istnienia, jednak nie jako organizacja a kasa zapomogowa, bez pretensji do reprezentowania środowiska Polaków).