Janina Szarek i Teatr Studio am Salzufer – Tadeusz Różewicz Bühne w Berlinie

Kariera zawodowa w Polsce

W 1964 roku Janina Szarek zdaje maturę w liceum im. Bartosza Głowackiego w Tomaszowie Lubelskim, a następnie egzaminy wstępne na polonistykę na Wydziale Filologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W Krakowie cierpi na kompleks „dziecka prowincji“ i zmaga się z ogromną nieśmiałością[2]. Nie porzuca jednak myśli o teatrze i stopniowo wchodzi w środowisko studenckiej bohemy. Gra m.in. w Grupie Styx, wystawiającej „Proces“ Kafki czy „Wariata i zakonnicę“ Witkacego. Jeszcze na studiach polonistycznych Janina Szarek nawiązuje kontakty z powstałym w 1966 roku Teatrem STU, będącym sceną studentów Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie. Teatr akurat szuka nowych aktorów. Janina Szarek pomyślnie przechodzi egzamin i wchodzi w skład zespołu, do którego należą już m.in. Olgierd Łukaszewicz, Jerzy Trela, Wojciech Pszoniak, Jan Łukowski, Jerzy Szejbal, Jerzy Stuhr, Krzysztof Jasiński. Wkrótce otrzymuje rolę w „Kabale“ Bolesława Leśmiana, następnie gra w „Oratorium rewolucyjnym“, opartym m.in. na tekstach Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Bierze też udział jako aktorka Teatru STU w licznych festiwalach teatralnych. Wkrótce, w Krakowie, Krzysztof Jasiński zakłada namiastkę szkoły teatralnej - Studio Aktorskie Teatru STU, do którego Janina Szarek zostaje przyjęta, i gdzie rozwija swój kunszt artystyczny. 

Wydarzenia marca 1968 roku stanowią w życiorysie Janiny Szarek ważną cezurę. Aktorka jest na czwartym roku polonistyki, ma właśnie wyjeżdżać z Teatrem STU na festiwal do Francji. Powody polityczne sprawiają, że wyjazd zostaje odwołany. Janina Szarek z rozgoryczeniem stwierdza, że sytuacja w kraju i protesty, do których przyłączają się studenci w całej Polsce, mało interesują kolegów z krakowskiej PWST. Na skutek konfliktu aktorka zostaje wyrzucona bez wyjaśnień z teatru i ze studia. 

Kilka miesięcy później Szarek zdaje z powodzeniem egzaminy do Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie. Studiuje wspólnie z Anną Dymną, Krystyną Tkacz, Marzeną Trybałą, Andrzejem Malcem czy Ewą Dałkowską. Podczas studiów Janina Szarek aktywnie włącza się w życie artystyczne:  współtworzy teatr studencki, śpiewa m.in. w Klubie pod Jaszczurami, występuje w kabarecie politycznym Janusza Rewińskiego. Studia w krakowskiej PWST Szarek kończy udziałem w trzech spektaklach dyplomowych: „Wiśniowym sadzie” Antoniego Czechowa w reżyserii Bronisława Dąbrowskiego, „Fantazym” Juliusza Słowackiego w reżyserii Jerzego Merunowicza i „Gyubalu Wahazarze" Stanisława Ignacego Witkiewicza – w reżyserii Bogdana Hussakowskiego.

Tuż po zakończeniu studiów, w 1972 roku, Janina Szarek otrzymuje propozycję angażu w Teatrze Współczesnym we Wrocławiu. To jedna z najciekawszych wówczas scen w Polsce, której spektakle często ocierają się o artystyczny eksperyment. Młoda absolwentka szkoły aktorskiej od razu trafia do obsady „Dam i huzarów“ Aleksandra Fredry, gra też komunistkę Tamarę w „Młodej gwardii“ Aleksandra Fiediejewa, Młodą Kobietę w „Lizystracie“ Arystofanesa, Izabelę Łęcką w „Panu Wokulskim“ według „Lalki“ Bolesława Prusa, Pallas Atenę w „Orestei“ Ajschylosa czy Tatianę w „Mieszczanach“ Maksyma Gorkiego. Coraz częściej występuje też w spektaklach Teatru Telewizji. Wciela się tu m.in. w postać Białej Dziewczyny w „Medei“ Eurypidesa/Dygata. W słynnej realizacji Kazimierza Brauna sztuki Tadeusza Różewicza „Stara kobieta wysiaduje“ otrzymuje zaś rolę Pięknej Dziewczyny. Ta jedna z najbardziej wieloznacznych sztuk w dorobku Różewicza, odczytywana najczęściej jako rozrachunek autora ze współczesną cywilizacją, stanie się w przyszłości dla aktorki, podobnie zresztą jak sama postać Różewicza, niezwykle ważna[3].