Menu toggle
Navigation

Józef Brandt

Bolesław Szańkowski (1871/1873-1953), Portret Józefa Brandta, 1910, olej na płótnie, 162 x 112 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw. MP 961

Mediathek Sorted

Mediateka
  • Kunstkritik. Die Schlacht bei Wien 1683.

    Kunstkritik. Die Schlacht bei Wien 1683. Oelgemälde von Joseph Brandt in München, in: Deutsche Kunst-Zeitung Die Dioskuren, Jahrgang 18, Nr. 10, Berlin 1873, Seite 78
  • Zdj. nr 1: Józef Brandt, ok. 1875 - Autor nieznany: Portret Józefa Brandta, ok. 1875, odbitka albuminowa, 9,9 x 6,2 cm, Biblioteka Narodowa w Warszawie, nr inw.: F646.
  • Zdj. nr 2: Józef Brandt w swojej pracowni, 1875/76 - Władysław Szerner (1836-1915): Józef Brandt w swojej pracowni, 1875/76; drzeworyt, rytował Jan Styfi (1841-1921), [w:] Kłosy, 1876, tom XXII, nr 574, s. 405.
  • Zdj. nr 3: Pracownia Józefa Brandta, 1875/76 - Władysław Szerner (1836-1915): Pracownia Józefa Brandta w Monachium, 1875/76; drzeworyt, rytował Paweł Boczkowski (1860-1905), [w:] Tygodnik Ilustrowany, 1876, tom II, nr 52, s. 416 i nast. (fragment)
  • Zdj. nr 4: Pracownia Josefa v. Brandta, 1889 - Carl Teufel (1845-1912): Pracownia J. v. Brandta, [w:] Carl Teufel, Ateliers Münchener Künstler, tom 1, Monachium 1889, tablica 9, bez numeracji
  • Zdj. nr 5: Pracownia Josefa v. Brandta, 1889 - Carl Teufel (1845-1912): Pracownia Josefa von Brandta, 1889, fotografia, odbitka z negatywu szklanego, 18 x 24 cm, Archiwum Fotografii w Marburgu (Bildarchiv Foto Marburg), zdjęcie nr: 121.569, zbiór: Dr. Benno Filser Verlag
  • Zdj. nr 6: Pochód Lisowczyków, 1863 - Pochód Lisowczyków, 1863, olej na płótnie, 44,5 x 69 cm, wystawiony na aukcji (Agra Art, 2000)
  •  Zdj. nr 7: Żydzi prowadzący konie, 1865 - Żydzi prowadzący konie na targ, ok. 1865, olej na desce, 21 x 43,3 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: MP 5548
  • Zdj. nr 8: Żydzi jadący na jarmark, 1865 - Polnische Bauerngespanne (dosł.: Polskie zaprzęgi chłopskie; właśc.: Żydzi jadący na jarmark), 1865, olej na płótnie, 31 x 44 cm, własność Miasta Monachium
  •  Zdj. nr 9: Bitwa pod Chocimiem, 1867 - Bitwa pod Chocimiem (1621), 1867, olej na płótnie, 190 x 337 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: MP 5056
  • Zdj. nr 10: Na pastwisku, 1869 - Weidende Pferde (Na pastwisku), 1869, olej na płótnie, 23,2 x 42,6 cm, Muzeum Braith-Mali w Biberachu (Museum Biberach, Braith-Mali-Museum, Biberach an der Riß), nr inw.: 11265
  • Zdj. nr 11: Powrót spod Wiednia, 1869 - Powrót spod Wiednia (Tabor), 1869, olej na płótnie, 43,5 x 79,5 cm, Muzeum Sztuki w Łodzi, nr inw.: MS/SP/M/206
  •  Zdj. nr 12: Postój, ok. 1870 - Postój w miasteczku, ok. 1870, olej na płótnie, 71,5 x 107 cm, własność prywatna (nabyty na aukcji)
  • Zdj. nr 13: Przed karczmą, bez daty - Am Wirtshaus. Polnisches Dorf mit Ulanen (Przed karczmą. Ułani w polskiej wsi), bez daty, olej na desce, 13,5 x 18,4 cm, Muzeum Braith-Mali w Biberachu (Museum Biberach, Braith-Mali-Museum, Biberach an der Riß), nr inw.: 1989/11264
  •  Zdj. nr 14: Czarniecki pod Koldyngą, 1870 - Czarniecki pod Koldyngą (1658), 1870, olej na płótnie, 95 x 206 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: MP 410
  • Zdj. nr 15: U przewozu, 1871 - U przewozu, 1871, olej na płótnie, 67,5 x 127 cm, własność prywatna (nabyty na aukcji)
  • Zdj. nr 16: Kozacy przy ognisku, 1873 - Kozacy przy ognisku, 1873, olej na płótnie, 43 x 82 cm, własność prywatna
  •  Zdj. nr 17: Bitwa pod Wiedniem, 1873 - Bitwa pod Wiedniem, 1873, olej na płótnie, 136 x 318 cm, Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, nr inw.: MWP 655
  •  Zdj. nr 18: Łupieżcy nad rzeką, 1874 - Der Beutezug am Fluss (Łupieżcy nad rzeką), 1874, olej na płótnie, 69 x 160 cm, Państwowe Zbiory Sztuki w Dreźnie, Galeria Nowych Mistrzów (Staatliche Kunstsammlungen Dresden, Galerie Neue Meister), nr inw.: G 2401
  •  Zdj. nr 19: Powitanie stepu, 1874 - Powitanie stepu, 1874, olej na płótnie, 87,5 x 170 cm, własność prywatna
  •  Zdj. nr 20: Odpoczynek w stepie, bez daty - Odpoczynek w stepie, bez daty, olej na płótnie, 30,5 x 38 cm, Muzeum Polskie w Rapperswilu, nr inw.: 119
  •  Zdj. nr 21: Kozacy, 1874 - Kozacy pytający o drogę, 1874, olej na płótnie, 33,4 x 46,6 cm, Miejska Galeria w Domu Lenbacha w Monachium (Städtische Galerie im Lenbachhaus und Kunstbau München)
  • Zdj. nr 22: Stadnina, 1876 - Stepowa stadnina, 1876, olej na płótnie, 61,5 x 112,5 cm, Muzeum Polskie w Rapperswilu, nr dep.: 89
  • Zdj. nr 23: Polski jeździec, 1877 - Polnischer Reiter mit seinem Pferd vor dem Zollhaus (Polski jeździec i koń przed komorą celną), 1877, akwarela i gwasz na papierze, 24,5 x 32,5 cm, Muzea Państwowe w Berlinie, Gabinet Miedziorytów (Staatliche Museen zu Berlin, Kupferstichkabinett), nr inw
  • Zdj. nr 24: Kozak na warcie, 1878 - Kosakenwache (Kozak na warcie), 1878, olej na płótnie, 25,2 x 33 cm, Muzeum Braith-Mali w Biberachu (Museum Biberach, Braith-Mali-Museum, Biberach an der Riß), nr inw.: 1989/11266
  •  Zdj. nr 25: Odbicie jasyru, 1878 - Odbicie jasyru [z rąk Tatarów], 1878, olej na płótnie, 179 x 445 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie
  •  Zdj. nr 26: Alarm, ok. 1880 - 1880 Alarm, ok. 1880, olej na płótnie, 97,5 x 150 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: MP 971
  •  Zdj. nr 27: Pospolite ruszenie u brodu, ok. 1880 - Pospolite ruszenie u brodu, ok. 1880, olej na płótnie, 74 x 119,5 cm, własność prywatna (nabyty na aukcji)
  • Zdj. nr 28: Chwytanie konia, ok. 1880 - Einfangen eines Pferdes (Chwytanie konia na arkan), ok. 1880, olej na płótnie, 83,5 x 73,5 cm, Narodowa Galeria  Sztuki we Lwowie
  •  Zdj. nr 29: Obóz Zaporożców, ok. 1880 - Obóz Zaporożców; Obozowisko tatarskie, ok. 1880, olej na płótnie, 72,5 x 113 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: MP 670
  • Zdj. nr 30: Zaporożcy, bez daty - Zaporożcy, bez daty, olej na płótnie, naciągnięty na karton, 74,9 x 123,1 cm, wystawiony na aukcji (Sotheby’s)
  • Zdj. nr 31: Pochód z łupami, ok. 1880 - Pochód z łupami. Powrót spod Wiednia, ok. 1880, olej na płótnie, 72 x 112 cm, własność prywatna
  •  Zdj. nr 32: Parada ciężkiej jazdy polskiej, ok. 1880 - Parada ciężkiej jazdy polskiej (Husaria), ok. 1880, olej na płótnie, 86,5 x 62,8 cm, Muzeum Polskie w Rapperswilu, nr inw.: MPR 116
  • Zdj. nr 33: Szkice kozaków, ok. 1880 - Szkice kozaków, ok. 1880, olej na płótnie, 61,5 x 48,5 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: MP 1925.
  • Zdj. nr 34: Kozak, 1881 - Kozak u przewozu, 1881 lub wcześniej, olej na płótnie, 26 x 37,5 cm, własność prywatna (nabyty na aukcji)
  •  Zdj. nr 35: Powrót z polowania, 1883 - Ausfahrt zur Jagd (Wyjazd na polowanie), 1883, olej na płótnie, 69 x 194,5 cm, Muzeum Sztuk Pięknych w Lipsku (Museum der bildenden Künste, Leipzig), nr inw.: G 537
  • Zdj. nr 36: Jarmark w Białce, ok. 1885 - Markt in Białka (Jarmark w Białce), ok. 1885, olej na płótnie, 62 x 101 cm, kolekcja prywatna
  •  Zdj. nr 37: Spotkanie na moście, ok. 1886 - Spotkanie na moście, ok. 1886, olej na płótnie, 100 x 200 cm, Muzeum Narodowe w Krakowie, nr inw.: MNK II-a-147
  •  Zdj. nr 38: Polskie furmanki, bez daty - Polnische Bauernfuhrwerke auf der Landstraße (Polskie furmanki na szosie), bez daty, akwarela i gwasz na papierze, 20,3 x 41,6 cm, Muzea Państwowe w Berlinie, Gabinet Miedziorytów (Staatliche Museen zu Berlin, Kupferstichkabinett), nr inw.: SZ G.Brandt 3
  • Zdj. nr 39: Przed polowaniem, 1886 - Przed polowaniem, 1886, olej na płótnie, 88 x 165 cm, własność prywatna
  •  Zdj. nr 40: Paleta malarska, 1887 - Paleta polskich malarzy z Monachium, 1887. Z prawej u dołu praca Józefa Brandta: Kozacki jeździec podczas odpoczynku, [w:] Die Kunst für alle. Malerei, Plastik, Graphik, Architektur, tom 3, Monachium 1887/88, ilustracja po stronie 60
  •  Zdj. nr 41: Chorąży, 1889 - Chorąży królewski, 1889, olej na płótnie, 83 x 63 cm, własność prywatna (nabyty na aukcji)
  •  Zdj. nr 42: Ucieczka, ok. 1890 - Ucieczka, ok. 1890, olej na płótnie, 61 x 100,5 cm, wystawiony na aukcji (Agra Art, 2012)
  •  Zdj. nr 43: Spotkanie na grobli, ok. 1890 - Spotkanie na grobli, ok. 1890, olej na płótnie, 70 x 110 cm, wystawiony na aukcji (Agra Art, 2012)
  •  Zdj. nr 44: Matka Boska, ok. 1890 - Matka Boska Poczajowska (Modlitwa w stepie ; Matka Boska Ormiańska), ok. 1890, olej na płótnie, 151 x 303 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: MP 970
  •  Zdj. nr 45: Matka Boska Poczajowska, szkic, 1890 - Matka Boska Poczajowska, szkic, ok. 1890, olej na płótnie, 65 x 120 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: MP 411
  •  Zdj. nr 46: Wesele kozackie, 1893 - Wesele kozackie, 1893, olej na płótnie, 243 x 156,5 cm, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, nr inw.: MGB/Sz 916
  • Zdj. nr 47: Pieśń o zwycięzcy kozackim, 1893 - Pieśń o zwycięzcy kozackim, 1893, olej na płótnie, 155,5 x 98,4 cm, wystawiony na aukcji (Sotheby’s, 2008)
  • Zdj. nr 48: Aresztowanie, bez daty - Aresztowanie kaukaskiego szefa, bez daty, olej na płótnie, 70 x 110,5 cm, wystawiony na aukcji (Sotheby’s)
  •  Zdj. nr 49: Powrót zwycięzców, 1893 - Powrót zwycięzców. Powrót Kozaków, 1893, olej na płótnie, 60,5 x 121,5 cm, wystawiony na aukcji (Agra Art, 2016)
  • Zdj. nr 50: Wyjazd z Wilanowa, 1897 - Wyjazd z Wilanowa Jana III i Marysieńki Sobieskich, 1897, olej na płótnie, 186 x 343 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: MP 4374
  • Zdj. nr 51: Królowa Marysieńka, ok. 1897 - Wyjazd Marysieńki z Wilanowa, ok. 1897, olej na płótnie, 200 x 400 cm, Muzeum Narodowe w Kielcach, nr inw.: MNKi/M/374
  • Zdj. nr 52: Wyjazdu Marysieńki, studium, 1897 - Wyjazdu Marysieńki, studium, ok. 1897, olej na desce, 34 x 65,6 cm, Miejska Galeria w Domu Lenbacha w Monachium (Städtische Galerie im Lenbachhaus und Kunstbau München), nr inw.: G10546
  • Zdj. nr 53: Atak, ok. 1898 - Atak kawalerii; Atak husarii polskiej, ok. 1898, olej na płótnie, 54,7 x 99,5 cm, wystawiony na aukcji (Agra Art, 2017)
  •  Zdj. nr 54: Podwórko, ok. 1900 - Podwórko, ok. 1900, olej na płótnie, 80 x 120,5 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: MP 4880
  •  Zdj. nr 55: Rozpędzony zaprzęg, ok. 1900 - Rozpędzony zaprzęg, ok. 1900, olej na płótnie, 60,5 x 100,5 cm, wystawiony na aukcji (Agra Art, 2008)
  • Zdj. nr 56: Polowanie, ok. 1900 - Polowanie, ok. 1900, olej na płótnie, 101 x 62 cm, Muzeum Polskie w Rapperswilu, nr inw.: MPR 117
  • Zdj. nr 57: Kozak na koniu, ok. 1900 - Kozak na koniu, ok. 1900, akwarela i gwasz na papierze, 27 x 39,3 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: Rys.Pol.11661
  • Abb. 58: Wachtposten bei den Kosaken, undat. - Wachtposten bei den Kosaken, undatiert. Öl auf Leinwand, 26 x 37,5 cm, im Auktionshandel (Sotheby’s, 2012)
  • Zdj. nr 59: Próba konia, ok. 1900 - Próba konia, ok. 1900, olej na płótnie, 57,5 x 38 cm, własność prywatna (nabyty na aukcji)
  • Zdj. nr 60: Tatar na koniu, bez daty - Tatar durch einen Fluss reitend (Tatar pokonujący rzekę), bez daty, piórko, rysunek lawowany, 23,4 x 29 cm, Muzea Państwowe w Berlinie, Gabinet Miedzirytów (Staatliche Museen zu Berlin, Kupferstichkabinett), nr inw.: SZ Jv.Brandt 1
  • Zdj. nr 61: Czarniecki na koniu, ok. 1900 - Stefan Czarniecki na koniu, ok. 1900, olej na płótnie, 55 x 45 cm, wystawiony na aukcji (Agra Art, 2013)
  • Zdj. nr 62: Furażer, ok. 1905 - Furażer, ok. 1905, olej na płótnie, 92 x 66 cm, wystawiony na aukcji (Agra Art, 2014)
  •  Zdj. nr 63: Trębacz, ok. 1905 - Trębacz, ok. 1905, olej na płótnie, 45,5 x 60,5 cm, wystawiony na aukcji (Agra Art; Lichfield County Auctions, 2014)
  • Zdj. nr 64: Józef Brandt, ok. 1905 - Jadwiga Golcz (1866-1936): Portret Józefa Brandta, malarza, ok. 1905, fotografia, odbitka z negatywu szklanego, 14,3 x 10,4 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: DI 91193/1
Bolesław Szańkowski (1871/1873-1953), Portret Józefa Brandta, 1910
Bolesław Szańkowski (1871/1873-1953), Portret Józefa Brandta, 1910, olej na płótnie, 162 x 112 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw. MP 961

Wkrótce po jej otwarciu pracownia Brandta robi furorę również w Polsce. Szerner, prawdopodobnie na podstawie fotografii, maluje obraz przedstawiający fragment największego pomieszczenia pracowni oraz Brandta siedzącego przed sztalugą i wertującego jakąś ilustrowaną książkę. U jego stóp leży paleta malarska. Reprodukcja tego obrazu w formie drzeworytu sporządzonego w Warszawie przez rytownika Jana Styfiego (1841-1921) zostaje opublikowana w warszawskim czasopiśmie Kłosy w czerwcu 1876 roku. (zdj. nr 2) W październiku tego roku, w tym samym piśmie w rubryce „Listy J. I. Kraszewskiego [(1812-1887)]“, mieszkającego w Dreźnie polskiego pisarza, ukazuje się szczegółowa relacja z pobytu w pracowni Brandta w Monachium, gdzie czytamy, że „jest to całe muzeum historyczne“.[15] W grudniu warszawskie pismo Tygodnik Ilustrowany zamieszcza kolejny obraz Szernera, na którym widać dwa większe pomieszczenia pracowni, jednak tym razem bez sylwetki siedzącego w niej malarza, oraz obszerny artykuł poświęcony Brandtowi.[16] Drzeworytowa reprodukcja obrazu zostaje wyeksponowana na rozkładówce czasopisma. Jej autor, Paweł Boczkowski (1860-1905), otoczył ją dekoracyjną ramą przedstawiającą przedmioty pochodzące z kolekcji Brandta i uwieńczoną portretem Czarnej Madonny okolonym gloriolą z szabli i pistoletów.[17] (zdj. nr 3)

W 1889 roku monachijski fotograf Carl Teufel (1845-1912), specjalizujący się w zdjęciach wnętrz oraz w fotografiach krajobrazów, zwierząt, zaprzęgów konnych, wiejskich zagród i ze świata pracy służących jako podkład dla malarzy, fotografuje prawie 240 pracowni malarskich. Zdjęcia publikuje w kolejności alfabetycznej w trzytomowym albumie „Ateliers Münchener Künstler“ (Pracownie monachijskich artystów), w którym jest także fotografia pracowni Brandta.[18] (zdj. nr 4) Jedna z trzech wykonanych u Brandta fotografii ukazuje się w 1890 roku w wydawanym w Krakowie czasopiśmie Świat,[19] następna dopiero w 1899 roku w Tygodniku Ilustrowanym.[20] (zdj. nr 5). W 1903 roku polski malarz i historyk sztuki Władysław Wankie (1860-1925), który na studia do Monachium przybył w roku 1882 i przez dwadzieścia lat należał do kręgu polskich artystów skupionych wokół Brandta, pisze w swoim artykule „U Józefa Brandta w Monachium“ opublikowanym w ukazującym się w St. Petersburgu piśmie Życie i Sztuka,[21] że „mało kto w kraju posiada taką całość naszych zabytków“, co Brandt.[22] W 1920 roku, czyli pięć lat po śmierci Brandta, zbiory stanowiące wyposażenie pracowni i liczące w sumie przeszło 330 przedmiotów, zgodnie z ostatnią wolą artysty zostają przewiezione do Warszawy i przekazane tamtejszemu Muzeum Narodowemu.[23]

 

[15] Listy J. I. Kraszewskiego. Monachium w Październiku 1876 r., [w:] Kłosy, 1876, tom XXIII, nr 591, s. 274, kolumna 3. Dostęp w Internecie: http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication?id=117872&tab=3 (dostęp: 04.11.2017 r.).

[16] J. Wojciechowski, Józef Brandt, [w:] Tygodnik Ilustrowany, 1876, tom II, nr 52, s. 412-414. Dostęp w Internecie: http://bcul.lib.uni.lodz.pl/dlibra/publication?id=1571&tab=3 (dostęp: 04.11.2017 r.).

[17] Szkic ramy z dekoracjami oraz fotografie stanowiące podkład obrazu znajdują się w zbiorach Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu; reprodukcja jednej fotografii dołączona do tekstu Agnieszki Bagińskiej (patrz przypis nr 1), s. 48, por.: tamże, przypis nr 23.

[18] Carl Teufel, Ateliers Münchener Künstler, 3 tomy, Monachium 1889, tu: tom 1, nienumerowana tablica, ręcznie oznaczona nr 9. Dostęp w Internecie: http://daten.digitale-sammlungen.de/~db/0011/bsb00110288/images/index.html?id=00110288&groesser=&fip=193.174.98.30&no=&seite=21 (dostęp: 05.11.2017 r.).

[19] S. Fabijański, Pracownia Józefa Brandta, [w:] Świat 1890, s. 517.

[20] Pracownia profesora Józefa Brandta w Monachium, [w:] Tygodnik Ilustrowany, 1899, tom II, nr 40, s. 789. Dostęp w Internecie: http://bcul.lib.uni.lodz.pl/dlibra/publication?id=1491&tab=3 (dostęp: 05.11.2017 r.). Szklane arkusze oraz odbitki wszystkich trzech fotografii znajdują się w zbiorach Bildarchiv Foto Marburg, por. zdj. nr 5. Dostęp w Internecie: http://www.bildindex.de/document/obj05220214?part=0&medium=fm121569 (dostęp: 05.11.2017 r.)

[21] Władysław Wankie, U Józefa Brandta w Monachium, [w:] Życie i Sztuka, 1903, nr 48, s. 2.

[22] Cyt. za: Agnieszka Bagińska (patrz przypis nr 1), s. 46.

[23] Tamże, s. 48. Kolekcja prezentowana jest obecnie w różnych działach Muzeum Narodowego w Warszawie oraz w Muzeum Wojska Polskiego.