Menu toggle
Navigation

Józef Brandt

Bolesław Szańkowski (1871/1873-1953), Portret Józefa Brandta, 1910, olej na płótnie, 162 x 112 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw. MP 961

Mediathek Sorted

Mediateka
  • Kunstkritik. Die Schlacht bei Wien 1683.

    Kunstkritik. Die Schlacht bei Wien 1683. Oelgemälde von Joseph Brandt in München, in: Deutsche Kunst-Zeitung Die Dioskuren, Jahrgang 18, Nr. 10, Berlin 1873, Seite 78
  • Zdj. nr 1: Józef Brandt, ok. 1875 - Autor nieznany: Portret Józefa Brandta, ok. 1875, odbitka albuminowa, 9,9 x 6,2 cm, Biblioteka Narodowa w Warszawie, nr inw.: F646.
  • Zdj. nr 2: Józef Brandt w swojej pracowni, 1875/76 - Władysław Szerner (1836-1915): Józef Brandt w swojej pracowni, 1875/76; drzeworyt, rytował Jan Styfi (1841-1921), [w:] Kłosy, 1876, tom XXII, nr 574, s. 405.
  • Zdj. nr 3: Pracownia Józefa Brandta, 1875/76 - Władysław Szerner (1836-1915): Pracownia Józefa Brandta w Monachium, 1875/76; drzeworyt, rytował Paweł Boczkowski (1860-1905), [w:] Tygodnik Ilustrowany, 1876, tom II, nr 52, s. 416 i nast. (fragment)
  • Zdj. nr 4: Pracownia Josefa v. Brandta, 1889 - Carl Teufel (1845-1912): Pracownia J. v. Brandta, [w:] Carl Teufel, Ateliers Münchener Künstler, tom 1, Monachium 1889, tablica 9, bez numeracji
  • Zdj. nr 5: Pracownia Josefa v. Brandta, 1889 - Carl Teufel (1845-1912): Pracownia Josefa von Brandta, 1889, fotografia, odbitka z negatywu szklanego, 18 x 24 cm, Archiwum Fotografii w Marburgu (Bildarchiv Foto Marburg), zdjęcie nr: 121.569, zbiór: Dr. Benno Filser Verlag
  • Zdj. nr 6: Pochód Lisowczyków, 1863 - Pochód Lisowczyków, 1863, olej na płótnie, 44,5 x 69 cm, wystawiony na aukcji (Agra Art, 2000)
  •  Zdj. nr 7: Żydzi prowadzący konie, 1865 - Żydzi prowadzący konie na targ, ok. 1865, olej na desce, 21 x 43,3 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: MP 5548
  • Zdj. nr 8: Żydzi jadący na jarmark, 1865 - Polnische Bauerngespanne (dosł.: Polskie zaprzęgi chłopskie; właśc.: Żydzi jadący na jarmark), 1865, olej na płótnie, 31 x 44 cm, własność Miasta Monachium
  •  Zdj. nr 9: Bitwa pod Chocimiem, 1867 - Bitwa pod Chocimiem (1621), 1867, olej na płótnie, 190 x 337 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: MP 5056
  • Zdj. nr 10: Na pastwisku, 1869 - Weidende Pferde (Na pastwisku), 1869, olej na płótnie, 23,2 x 42,6 cm, Muzeum Braith-Mali w Biberachu (Museum Biberach, Braith-Mali-Museum, Biberach an der Riß), nr inw.: 11265
  • Zdj. nr 11: Powrót spod Wiednia, 1869 - Powrót spod Wiednia (Tabor), 1869, olej na płótnie, 43,5 x 79,5 cm, Muzeum Sztuki w Łodzi, nr inw.: MS/SP/M/206
  •  Zdj. nr 12: Postój, ok. 1870 - Postój w miasteczku, ok. 1870, olej na płótnie, 71,5 x 107 cm, własność prywatna (nabyty na aukcji)
  • Zdj. nr 13: Przed karczmą, bez daty - Am Wirtshaus. Polnisches Dorf mit Ulanen (Przed karczmą. Ułani w polskiej wsi), bez daty, olej na desce, 13,5 x 18,4 cm, Muzeum Braith-Mali w Biberachu (Museum Biberach, Braith-Mali-Museum, Biberach an der Riß), nr inw.: 1989/11264
  •  Zdj. nr 14: Czarniecki pod Koldyngą, 1870 - Czarniecki pod Koldyngą (1658), 1870, olej na płótnie, 95 x 206 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: MP 410
  • Zdj. nr 15: U przewozu, 1871 - U przewozu, 1871, olej na płótnie, 67,5 x 127 cm, własność prywatna (nabyty na aukcji)
  • Zdj. nr 16: Kozacy przy ognisku, 1873 - Kozacy przy ognisku, 1873, olej na płótnie, 43 x 82 cm, własność prywatna
  •  Zdj. nr 17: Bitwa pod Wiedniem, 1873 - Bitwa pod Wiedniem, 1873, olej na płótnie, 136 x 318 cm, Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, nr inw.: MWP 655
  •  Zdj. nr 18: Łupieżcy nad rzeką, 1874 - Der Beutezug am Fluss (Łupieżcy nad rzeką), 1874, olej na płótnie, 69 x 160 cm, Państwowe Zbiory Sztuki w Dreźnie, Galeria Nowych Mistrzów (Staatliche Kunstsammlungen Dresden, Galerie Neue Meister), nr inw.: G 2401
  •  Zdj. nr 19: Powitanie stepu, 1874 - Powitanie stepu, 1874, olej na płótnie, 87,5 x 170 cm, własność prywatna
  •  Zdj. nr 20: Odpoczynek w stepie, bez daty - Odpoczynek w stepie, bez daty, olej na płótnie, 30,5 x 38 cm, Muzeum Polskie w Rapperswilu, nr inw.: 119
  •  Zdj. nr 21: Kozacy, 1874 - Kozacy pytający o drogę, 1874, olej na płótnie, 33,4 x 46,6 cm, Miejska Galeria w Domu Lenbacha w Monachium (Städtische Galerie im Lenbachhaus und Kunstbau München)
  • Zdj. nr 22: Stadnina, 1876 - Stepowa stadnina, 1876, olej na płótnie, 61,5 x 112,5 cm, Muzeum Polskie w Rapperswilu, nr dep.: 89
  • Zdj. nr 23: Polski jeździec, 1877 - Polnischer Reiter mit seinem Pferd vor dem Zollhaus (Polski jeździec i koń przed komorą celną), 1877, akwarela i gwasz na papierze, 24,5 x 32,5 cm, Muzea Państwowe w Berlinie, Gabinet Miedziorytów (Staatliche Museen zu Berlin, Kupferstichkabinett), nr inw
  • Zdj. nr 24: Kozak na warcie, 1878 - Kosakenwache (Kozak na warcie), 1878, olej na płótnie, 25,2 x 33 cm, Muzeum Braith-Mali w Biberachu (Museum Biberach, Braith-Mali-Museum, Biberach an der Riß), nr inw.: 1989/11266
  •  Zdj. nr 25: Odbicie jasyru, 1878 - Odbicie jasyru [z rąk Tatarów], 1878, olej na płótnie, 179 x 445 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie
  •  Zdj. nr 26: Alarm, ok. 1880 - 1880 Alarm, ok. 1880, olej na płótnie, 97,5 x 150 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: MP 971
  •  Zdj. nr 27: Pospolite ruszenie u brodu, ok. 1880 - Pospolite ruszenie u brodu, ok. 1880, olej na płótnie, 74 x 119,5 cm, własność prywatna (nabyty na aukcji)
  • Zdj. nr 28: Chwytanie konia, ok. 1880 - Einfangen eines Pferdes (Chwytanie konia na arkan), ok. 1880, olej na płótnie, 83,5 x 73,5 cm, Narodowa Galeria  Sztuki we Lwowie
  •  Zdj. nr 29: Obóz Zaporożców, ok. 1880 - Obóz Zaporożców; Obozowisko tatarskie, ok. 1880, olej na płótnie, 72,5 x 113 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: MP 670
  • Zdj. nr 30: Zaporożcy, bez daty - Zaporożcy, bez daty, olej na płótnie, naciągnięty na karton, 74,9 x 123,1 cm, wystawiony na aukcji (Sotheby’s)
  • Zdj. nr 31: Pochód z łupami, ok. 1880 - Pochód z łupami. Powrót spod Wiednia, ok. 1880, olej na płótnie, 72 x 112 cm, własność prywatna
  •  Zdj. nr 32: Parada ciężkiej jazdy polskiej, ok. 1880 - Parada ciężkiej jazdy polskiej (Husaria), ok. 1880, olej na płótnie, 86,5 x 62,8 cm, Muzeum Polskie w Rapperswilu, nr inw.: MPR 116
  • Zdj. nr 33: Szkice kozaków, ok. 1880 - Szkice kozaków, ok. 1880, olej na płótnie, 61,5 x 48,5 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: MP 1925.
  • Zdj. nr 34: Kozak, 1881 - Kozak u przewozu, 1881 lub wcześniej, olej na płótnie, 26 x 37,5 cm, własność prywatna (nabyty na aukcji)
  •  Zdj. nr 35: Powrót z polowania, 1883 - Ausfahrt zur Jagd (Wyjazd na polowanie), 1883, olej na płótnie, 69 x 194,5 cm, Muzeum Sztuk Pięknych w Lipsku (Museum der bildenden Künste, Leipzig), nr inw.: G 537
  • Zdj. nr 36: Jarmark w Białce, ok. 1885 - Markt in Białka (Jarmark w Białce), ok. 1885, olej na płótnie, 62 x 101 cm, kolekcja prywatna
  •  Zdj. nr 37: Spotkanie na moście, ok. 1886 - Spotkanie na moście, ok. 1886, olej na płótnie, 100 x 200 cm, Muzeum Narodowe w Krakowie, nr inw.: MNK II-a-147
  •  Zdj. nr 38: Polskie furmanki, bez daty - Polnische Bauernfuhrwerke auf der Landstraße (Polskie furmanki na szosie), bez daty, akwarela i gwasz na papierze, 20,3 x 41,6 cm, Muzea Państwowe w Berlinie, Gabinet Miedziorytów (Staatliche Museen zu Berlin, Kupferstichkabinett), nr inw.: SZ G.Brandt 3
  • Zdj. nr 39: Przed polowaniem, 1886 - Przed polowaniem, 1886, olej na płótnie, 88 x 165 cm, własność prywatna
  •  Zdj. nr 40: Paleta malarska, 1887 - Paleta polskich malarzy z Monachium, 1887. Z prawej u dołu praca Józefa Brandta: Kozacki jeździec podczas odpoczynku, [w:] Die Kunst für alle. Malerei, Plastik, Graphik, Architektur, tom 3, Monachium 1887/88, ilustracja po stronie 60
  •  Zdj. nr 41: Chorąży, 1889 - Chorąży królewski, 1889, olej na płótnie, 83 x 63 cm, własność prywatna (nabyty na aukcji)
  •  Zdj. nr 42: Ucieczka, ok. 1890 - Ucieczka, ok. 1890, olej na płótnie, 61 x 100,5 cm, wystawiony na aukcji (Agra Art, 2012)
  •  Zdj. nr 43: Spotkanie na grobli, ok. 1890 - Spotkanie na grobli, ok. 1890, olej na płótnie, 70 x 110 cm, wystawiony na aukcji (Agra Art, 2012)
  •  Zdj. nr 44: Matka Boska, ok. 1890 - Matka Boska Poczajowska (Modlitwa w stepie ; Matka Boska Ormiańska), ok. 1890, olej na płótnie, 151 x 303 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: MP 970
  •  Zdj. nr 45: Matka Boska Poczajowska, szkic, 1890 - Matka Boska Poczajowska, szkic, ok. 1890, olej na płótnie, 65 x 120 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: MP 411
  •  Zdj. nr 46: Wesele kozackie, 1893 - Wesele kozackie, 1893, olej na płótnie, 243 x 156,5 cm, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, nr inw.: MGB/Sz 916
  • Zdj. nr 47: Pieśń o zwycięzcy kozackim, 1893 - Pieśń o zwycięzcy kozackim, 1893, olej na płótnie, 155,5 x 98,4 cm, wystawiony na aukcji (Sotheby’s, 2008)
  • Zdj. nr 48: Aresztowanie, bez daty - Aresztowanie kaukaskiego szefa, bez daty, olej na płótnie, 70 x 110,5 cm, wystawiony na aukcji (Sotheby’s)
  •  Zdj. nr 49: Powrót zwycięzców, 1893 - Powrót zwycięzców. Powrót Kozaków, 1893, olej na płótnie, 60,5 x 121,5 cm, wystawiony na aukcji (Agra Art, 2016)
  • Zdj. nr 50: Wyjazd z Wilanowa, 1897 - Wyjazd z Wilanowa Jana III i Marysieńki Sobieskich, 1897, olej na płótnie, 186 x 343 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: MP 4374
  • Zdj. nr 51: Królowa Marysieńka, ok. 1897 - Wyjazd Marysieńki z Wilanowa, ok. 1897, olej na płótnie, 200 x 400 cm, Muzeum Narodowe w Kielcach, nr inw.: MNKi/M/374
  • Zdj. nr 52: Wyjazdu Marysieńki, studium, 1897 - Wyjazdu Marysieńki, studium, ok. 1897, olej na desce, 34 x 65,6 cm, Miejska Galeria w Domu Lenbacha w Monachium (Städtische Galerie im Lenbachhaus und Kunstbau München), nr inw.: G10546
  • Zdj. nr 53: Atak, ok. 1898 - Atak kawalerii; Atak husarii polskiej, ok. 1898, olej na płótnie, 54,7 x 99,5 cm, wystawiony na aukcji (Agra Art, 2017)
  •  Zdj. nr 54: Podwórko, ok. 1900 - Podwórko, ok. 1900, olej na płótnie, 80 x 120,5 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: MP 4880
  •  Zdj. nr 55: Rozpędzony zaprzęg, ok. 1900 - Rozpędzony zaprzęg, ok. 1900, olej na płótnie, 60,5 x 100,5 cm, wystawiony na aukcji (Agra Art, 2008)
  • Zdj. nr 56: Polowanie, ok. 1900 - Polowanie, ok. 1900, olej na płótnie, 101 x 62 cm, Muzeum Polskie w Rapperswilu, nr inw.: MPR 117
  • Zdj. nr 57: Kozak na koniu, ok. 1900 - Kozak na koniu, ok. 1900, akwarela i gwasz na papierze, 27 x 39,3 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: Rys.Pol.11661
  • Abb. 58: Wachtposten bei den Kosaken, undat. - Wachtposten bei den Kosaken, undatiert. Öl auf Leinwand, 26 x 37,5 cm, im Auktionshandel (Sotheby’s, 2012)
  • Zdj. nr 59: Próba konia, ok. 1900 - Próba konia, ok. 1900, olej na płótnie, 57,5 x 38 cm, własność prywatna (nabyty na aukcji)
  • Zdj. nr 60: Tatar na koniu, bez daty - Tatar durch einen Fluss reitend (Tatar pokonujący rzekę), bez daty, piórko, rysunek lawowany, 23,4 x 29 cm, Muzea Państwowe w Berlinie, Gabinet Miedzirytów (Staatliche Museen zu Berlin, Kupferstichkabinett), nr inw.: SZ Jv.Brandt 1
  • Zdj. nr 61: Czarniecki na koniu, ok. 1900 - Stefan Czarniecki na koniu, ok. 1900, olej na płótnie, 55 x 45 cm, wystawiony na aukcji (Agra Art, 2013)
  • Zdj. nr 62: Furażer, ok. 1905 - Furażer, ok. 1905, olej na płótnie, 92 x 66 cm, wystawiony na aukcji (Agra Art, 2014)
  •  Zdj. nr 63: Trębacz, ok. 1905 - Trębacz, ok. 1905, olej na płótnie, 45,5 x 60,5 cm, wystawiony na aukcji (Agra Art; Lichfield County Auctions, 2014)
  • Zdj. nr 64: Józef Brandt, ok. 1905 - Jadwiga Golcz (1866-1936): Portret Józefa Brandta, malarza, ok. 1905, fotografia, odbitka z negatywu szklanego, 14,3 x 10,4 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw.: DI 91193/1
Bolesław Szańkowski (1871/1873-1953), Portret Józefa Brandta, 1910
Bolesław Szańkowski (1871/1873-1953), Portret Józefa Brandta, 1910, olej na płótnie, 162 x 112 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw. MP 961

Na przełomie roku 1862 i 1863 Brandt udaje się na studia do Monachium, gdzie kontynuuje naukę malarstwa w prywatnej pracowni malarza historycznego Alexandra Strähubera (1814-1882), ucznia von Schnorra von Carolsfelda. Dnia 17.2.1863 roku zapisuje się na Königliche Akademie der Bildenden Künste (Królewska Akademia Sztuk Pięknych) w Monachium i jak większość studentów rozpoczyna naukę w Klasie Sztuki Antycznej,[27] po czym studiuje u Carla von Pilotyʼego, przede wszystkim autora scen historycznych.[28] Malarstwo o tematyce batalistycznej i konnej, które widział u Kossaka, odkrywa jednak poza uczelnią, a mianowicie u Franza Adama (1815-1886),[29] który przybył do Monachium z Włoch w roku 1860. To głównie u niego, w jego prywatnej pracowni, Brandt kształci się dalej. Ponadto, uczęszcza na kursy akwareli u Theodora Horschelta (1829-1871), malarza znanego z obrazów przedstawiających sceny z wojen kaukaskich i algierskich.

Brandt już w tym wczesnym okresie prezentuje publicznie swoje prace. W 1863 roku wystawia w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie „Pochód Lisowczyków“ (zdj. nr 6), obraz, który spotkał się z tak dużą aprobatą i uznaniem, że Zarząd Towarzystwa postanawia zlecić jego reprodukcję berlińskiemu miedziorytnikowi Hermannowi, Droehmerowi (1820-1890), jako doroczny prezent dla swoich członków. Scena obrazu przedstawia wyprawę kozaków Lisowskich, formacji kawaleryjskiej, pierwotnie stworzonej i wyszkolonej przez litewskiego szlachcica Aleksandra Lisowskiego (ok. 1580-1616), walczącej w wojnie polsko-tureckiej 1620-1621, która stanie się tematem również późniejszych obrazów Brandta. „Pochód Lisowczyków“ jest dowodem na mistrzowskie opanowanie tego gatunku malarstwa przez Brandta oraz na to, że swą żywą barwnością, umiejętną perspektywą, żywotnością sceny i elegancją przedstawionych w niej koni już dawno prześcignął swojego nauczyciela Franza Adama.

Powstają również motywy rodzajowe, takie jak „Żydzi prowadzący konie na targ“ (ok. 1865, zdj. nr 7) oraz „Polnische Bauerngespanne“ (dosł.: Polskie zaprzęgi chłopskie; właśc.: Żydzi jadący na jarmark, 1865, zdj. nr 8), które pod względem ich kompozycji i perspektywy, charakterystyki koni i gestów przedstawionych na nich postaci są podobne do poprzedzającego je obrazu kozaków.[30] Nie jest on bowiem obrazem batalistycznym, jako że jego główne elementy, malownicze stroje i zaprzęgi oraz studia zwierząt, są raczej wątkami rodzajowymi. Nieustanne zainteresowanie Brandta tematami zaczerpniętymi z XVII w., okresu polskich wojen, oraz krajobrazem i kulturą ludową rubieży Polski, wynika z wczesnych wpływów Kossaka oraz z ich wspólnych podróży, z których to Brand przywiózł wiele szkiców, wykorzystanych przy malowaniu tych właśnie obrazów.

 

[27] Baza danych immatrykulacyjnych Akademie der Bildenden Künste München (ASP w Monachium), Księga immatrykulacyjny nr 2, 01934 Josef Brandt. Dostęp w Internecie: http://matrikel.adbk.de/matrikel/mb_1841-1884/jahr_1863/matrikel-01934 , skan dokumentu jest dostępny w Internecie pod adresem: http://daten.digitale-sammlungen.de/~db/bsb00004661/images/index.html?id=00004661&fip=217.237.113.238&no=&seite=197 (dostęp: 16.11.2017 r.).

[28] Carl Theodor von Piloty „Gründung der Liga durch Herzog Max I. von Bayern“ (1852), „Columbus“ (1865), „Thusnelda im Triumphzug des Germanicus“ (1873), wszystkie trzy obrazy w zbiorach Neue Pinakothek w Monachium.

[29] Franz Adam, „Weißes Maultier“ (ok. 1870/80), „Vor dem Ausritt“ (1871), oba obrazy w zbiorach Neue Pinakothek w Monachium; „Szene aus dem österreichisch-italienischen Krieg“ (1872), w zbiorach Bayerische Staatsgemäldesammlungen w Monachium.

[30] Przyciemniona bądź pożółkła kolorystyka obrazu, znajdującego się w zbiorach monachijskiego Lenbachhaus (zdj. nr 8), jest prawdopodobnie wynikiem jego zabrudzenia i zestarzałej powłoki werniksu.