Ferdinand Matuszek, czyli jak wygląda pamięć o polskich robotnikach przymusowych

Pomimo dekretów polskich i wytycznych ideologicznych Matuszek był przez swojego pracodawcę traktowany w miarę po ludzku. Körtnerowie nie sprzeciwiali się aktywnie działaniom nazistów, ale w sposobie traktowania Matuszka i innych robotników przymusowych w swoim gospodarstwie nie kierowali się ich dekretami. Matuszkowi wolno było odwiedzać znajomego w sąsiedniej wiosce, mógł też posiadać przedmioty wartościowe, takie jak rower i aparat fotograficzny. Zaprzyjaźnił się nawet z będącym w podobnym wieku Karlem, synem małżonków Anny i Karla starszego Körtnerów. W ten sposób Matuszek stał się pełnowartościową siłą roboczą na równych prawach. Matuszek niedługo nosił obowiązkowe „P“, które naznaczało i piętnowało go jako Polaka:

„To ‚P‘ nosiłem chyba z rok. Potem je zdjąłem. Nie brałem tego tak poważnie. Ale to ‚P‘ miałem zawsze przy sobie. W kieszeni.“[16]

W Rehme istniało też donosicielstwo, jednak Matuszek i Körtnerowie mieli szczęście i nie stali się jego ofiarami. Matuszek stał się szczególnie zależny od szczęścia i pomocy od chwili gdy zakochał się w córce sąsiada – swej przyszłej żonie. Kontakty między Niemcami i Polakami, a przede wszystkim te natury seksualnej, były surowo zakazane i w przypadku robotników przymusowych karane śmiercią. W rzeczywistości związki między obcokrajowcami i niemieckimi kobietami były na porządku dziennym. Jednak niebezpieczeństwo odkrycia było bardzo duże i rosło wraz ze wzrostem zażyłości związku. Młoda para była kryta przez rodziny mieszkające wzdłuż całej ulicy. Jaka była stawka tej znajomości, Matuszek uświadomił sobie w październiku 1944 roku, kiedy musiał być świadkiem egzekucji nieznanego mu polskiego robotnika przymusowego – powieszono go za związek z Niemką na jednej z okolicznych polan. W sumie 30 robotników przymusowo pracujących w okolicy musiało się temu przyglądać. Matuszek był przerażony:

„Zrobiło mi się jednocześnie gorąco i zimno. W tej samej chwili doszło do mnie, co robię.“[17]