Menu toggle
Navigation

Olga Boznańska – Kraków, Monachium, Paryż

Portret Olgi Boznańskiej w pracowni w Krakowie, w domu przy ul. Wolskiej 21, artystka malująca obraz na sztaludze, ok. 1920, papier fotograficzny, 12,2 x 16,9 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw. DI 97315/1

Mediathek Sorted

Mediateka
  • Zdj. nr 1: Studium dziewczyny w kapeluszu z piórkiem - Olej na płótnie, płótno na tekturze, 58 x 44 cm
  • Zdj. nr 2: Mnich pijący wino - Olej na płótnie, 81,5 x 65,2 cm
  • Zdj. nr 3: Portret młodej kobiety z czerwoną parasolką - Olej na płótnie, 88 x 60 cm
  • Zdj. nr 4: Cyganka - Olej na płótnie, 65 x 53 cm
  • Zdj. nr 5: Kwiaciarki - Olej na płótnie, 65 x 86 cm
  • Zdj. nr 6: Japonka - Olej na desce, 37 x 21 cm
  • Zdj. nr 7: Ze spaceru (Dama w białej kuchni) - Olej na płótnie, 161,5 x 100 cm
  • Zdj. nr 8: Portret Zofii Federowiczej - Olej na płótnie, 150 x 100 cm
  • Zdj. nr 9: Bretonka, wersja II - Olej na płótnie, 53 x 42 cm
  • Zdj. nr 10: W oranżerii - Olej na płótnie, 235 x 180 cm
  • Zdj. nr 11: W Wielki Piątek - Olej na płótnie, 240 x 158 cm
  • Zdj. nr 12: Dziewczyna z koszem jarzyn w ogrodzie - Olej na płótnie, 125 x 85 cm
  • Zdj. nr 13: Portret chłopca w gimnazjalnym mundurku - Olej na płótnie, 180 x 100 cm
  • Zdj. nr 14: Portret kobiety - Olej na płótnie, 122 x 80 cm
  • Zdj. nr 15: Portret z japońską parasolką - Olej na płótnie, 65 x 52 cm
  • Zdj. nr 16: Kasper Żelechowski (1863-1942): Olga Boznańska z japońskim parasolem - Kraków, fotografia na papierze albuminowym, 18,4 x 11,5 cm
  • Zdj. nr 17: Wnętrze pracowni - Olej na tekturze, 49 x 75 cm
  • Zdj. nr 18: Portret Paula Nauena - Olej na płótnie, 121 x 91 cm
  • Zdj. nr 19: Autoportret - Olej na płótnie, 70 x 57 cm
  • Zdj. nr 20: Autoportret - Olej na tekturze, 55,2 x 42,5 cm
  • Zdj. nr 21: Autoportret - Pastel na papierze, 102 x 65 cm
  • Zdj. nr 22: Studium kobiety z dziewczynką - Olej na tekturze, 56,5 x 43 cm
  • Zdj. nr 23: Dziewczynka z chryzantemami - Olej na tekturze, 88,5 x 69 cm
  • Zdj. nr 24: Portret kobiety w białej bluzce - Olej na tekturze, 67 x 48 cm
  • Zdj. nr 25: Dziewczynka w ogrodzie - Olej na tekturze, 65,5 x 42 cm
  • Zdj. nr 26: Dwoje dzieci na schodach - Olej na tekturze, 102 x 75 cm
  • Zdj. nr 27: W pracowni w Monachium - Olga Boznańska w swojej pracowni przy Georgenstraße, 1896/98. Fotografia papierowa, 12,5 x 9,4 cm
  • Zdj. nr 28: Portret Anny Saryusz Zaleskiej, malarki, - Olej na tekturze, 68 x 64 cm
  • Zdj. nr 29: Portret Antoniego Kamieńskiego, malarza - Olej na tekturze, 95 x 49,5 cm
  • Zdj. nr 30: Portret kobiety w niebieskiej bluzce - Olej na tekturze, tektura na kartonie, 69 x 43 cm
  • Zdj. nr 31: Imieniny Babuni - Olej na płótnie, 79 x 60 cm
  • Zdj. nr 32: Portret dziewczynek Heleny i Władysławy Chmielarczyk - Olej na tekturze, 95 x 67 cm, przemalowany przez Alfonsa Karpińskiego
  • Zdj. nr 33: Portret Franciszka Mączyńskiego, architekta - Olej na tekturze, 72 x 68,5 cm
  • Zdj. nr 34: Portret malarki Marii Koźniewskiej-Kalinowskiej - Olej na płótnie, 73 x 53,5 cm
  • Zdj. nr 35: Portret pianisty Augusta Radwana - Olej i tempera na płótnie, płótno na tekturze, 75 x 80,3 cm
  • Zdj. nr 36: Portret Zofii Kirkor-Kiedroniowej - 1903-1905, olej na tekturze, 99 x 68 cm
  • Zdj. nr 37: Portret Ludwika Pugeta - Olej na płótnie, 47 x 38 cm
  • Zdj. nr 38: Portret panny Paparówny, ze Lwowa - Olej na tekturze, 117 x 91 cm
  • Zdj. nr 39: Portret kobiety w czerwonym kapeluszu - Po 1900, pastel, 75 x 56,5 cm
  • Zdj. nr 40: Portret młodego mężczyzny w czerni - Olej na tekturze, 92 x 46,5 cm
  • Zdj. nr 41: Portret kobiety w brązowej sukni - Olej na tekturze, 98,5 x 74,5 cm
  • Zdj. nr 42: Bolesław Biegas, Portret Olgi Boznańskiej - Brąz, 52 x 27 x 18 cm
  • Zdj. nr 43: Wnętrze pracowni artystki w Krakowie - Olej na tekturze, 50,5 x 73 cm
  • Zdj. nr 44: Autoportret - Pastel, gwasz, kredka na tekturze, 74 x 43,5 cm
  • Zdj. nr 45: Place des Ternes w Paryżu - Olej na tekturze, 14 x 24 cm
  • Zdj. nr 46: Wnętrze pracowni - Olej na tekturze, 68 x 44 cm
  • Zdj. nr 47: Widok z okna pracowni krakowskiej - Olej na tekturze, 50 x 39 cm
  • Zdj. nr 48: Autoportret, po 1913 - Autoportret, po 1913, olej na tekturze, 55,2 x 46 cm
  • Zdj. nr 49: Olga Boznańska, ok. 1913 - Olga Boznańska w pracowni w domu przy ul. Wolskiej 21 w Krakowie, siedząca na kanapie z papierosem w dłoni, ok. 1913, fotografia, 16,9 x 12,2 cm
  • Zdj. nr 50: Martwa natura, 1918 - Martwa natura, 1918, olej na tekturze, 38,5 x 57,5 cm
  • Zdj. nr 51: Maki, po 1920 - Maki, po 1920, olej na tekturze, 46 x 38 cm
  • Zdj. nr 52: Czerwone kwiaty, 1925-1930 - Czerwone kwiaty, 1925-1930, olej na tekturze, 35 x 25,5 cm
  • Zdj. nr 53: Kwiaty, ok. 1930 - Kwiaty, ok. 1930, olej na desce, 29,5 x 41 cm
  • Zdj. nr 54: Portret kobiety, ok. 1922 - Portret kobiety z potrójnym sznurem pereł, ok. 1922, olej na tekturze, 80 x 65 cm
  • Zdj. nr 55: Portret pani Drzewieckiej, po 1925 - Portret pani Drzewieckiej, po 1925, olej na tekturze, 50 x 35 cm
  • Zdj. nr 56: Portret panny Ellen, po 1925 - Portret panny Ellen, po 1925, olej na tekturze, 79 x 51,5 cm
  • dj. nr 57: Portret dr Melanii Lipińskiej, ok. 1926 - Portret dr Melanii Lipińskiej, ok. 1926, olej na tekturze, 62,5 x 41,5 cm
  • Zdj. nr 58: Portret panny Syrewicz, 1926  - Portret panny Syrewicz, 1926, olej na tekturze, 55 x 33,5 cm
  • Zdj. nr 59: Portret Julii Rylskiej, ok. 1930 - Portret Julii Rylskiej, literatki i tłumaczki, ok. 1930, olej na tekturze, 69,5 x 48,5 cm
  • Zdj. nr 60: Portret Marii Pfitzner, ok. 1930 - Portret Marii Pfitzner, ok. 1930, olej na tekturze, 75 x 46 cm,
  • Zdj. nr 61: Portret Zofii Kulaszyńskiej, 1930 - Portret Zofii Kulaszyńskiej, 1930, olej na tekturze, 47 x 35 cm
Olga Boznańska – Kraków, Monachium, Paryż
Portret Olgi Boznańskiej w pracowni w Krakowie, w domu przy ul. Wolskiej 21, artystka malująca obraz na sztaludze, ok. 1920, papier fotograficzny, 12,2 x 16,9 cm, Muzeum Narodowe w Warszawie, nr inw. DI 97315/1

Olga Helena Karolina Boznańska herbu Nowina przychodzi na świat 15 kwietnia 1865 roku w Krakowie. Jej matka, Eugénie Mondant (1832-1892), jest nauczycielką pochodzącą z francuskiego departamentu Ardèche, ojciec, Adam Gustaw Boznański herbu Nowina (1836-1906), inżynierem kolejowym wykształconym we Wiedniu. Rodzina Boznańskich mieszka w długim dwukondygnacyjnym, choć niezbyt wystawnym, domu przy ul. Wolskiej 21, wybudowanym za sprawą ojca w 1870 roku, w którym to artystka będzie utrzymywała pracownię aż do śmierci.[1] W 1868 roku przychodzi na świat jej siostra Iza. Pierwsze lekcje rysunku Olga pobiera w wieku sześciu lat u matki. W latach 1878 oraz 1881 cała rodzina odwiedza wystawy światowe w Paryżu oraz Wiedniu. Od 1883 Olga uczy się rysunku w domu rodzinnym. Jej nauczycielami są malarze Józef Wojciech Siedlecki (1841-1915) i Kazimierz Pochwalski (1855-1940). Wakacje spędza w Zakopanem. W następnym roku rozpoczyna studia sztuk pięknych na Wyższych Kursach dla Kobiet, które założył i organizował działacz społeczny Adrian Baraniecki (1828-1891); albowiem w owym czasie kobiety były pozbawione możliwości studiowania w tradycyjnej krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych. Wielkie wrażenie robią na niej zajęcia z historii sztuki prowadzone przez historyka sztuki Mariana Sokołowskiego (1839-1911) oraz przez pisarza, krytyka sztuki i historyka Konstantego Marii Górskiego (1862-1909). Jej nauczycielami rysunku i malarstwa są malarz kompozycji figuralnych i scen rodzajowych Hipolit Lipiński (1846-1884) oraz portrecista i autor scen rodzajowych Antoni Piotrowski (1853-1924), obaj reprezentujący także realistyczne malarstwo historyczne odznaczające się barwnością i drobiazgowością. W trakcie zajęć powstają prace wykonywane z reguły na podstawie gipsowych głów, czasami też z wykorzystaniem żywego modelu. Całe to wykształcenie, jak czterdzieści lat później oceni Boznańska, było jednak czystą stratą czasu.[2]

W październiku 1885 lub 1886 roku Boznańska, która przez całe życie odbierała Kraków, jako miasto smutne i straszne,[3] przenosi się do Monachium by kontynuować studiowanie sztuk pięknych. W tym czasie stolica Królestwa Bawarii, od ponad dwóch dziesięcioleci, jest miejscem, do którego uciekają i za którym tęsknią polscy studenci sztuk pięknych. Wielu z nich emigrowało do Monachium szczególnie po powstaniu styczniowym 1863 roku, w którym uczestniczyli. Wśród nich jest również Józef Brandt (1841-1915), który w 1863 roku rozpoczyna studia na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych [Königliche Akademie der Bildenden Künste], trzy lata później otwiera własną pracownię w Monachium, przyciąga wielu polskich studentów i niebawem staje się przywódcą „kolonii polskiej“[„Polenkolonie“][4] w Monachium. Atrakcyjność bawarskiej stolicy dla zagranicznych studentów wynika z prężnie rozwijającego się tu rynku sztuki, dynamicznie działających galerii, obecności dwóch pinakotek a także z wysokiej jakości nauczania profesorów na tutejszej akademii oraz tolerancyjności monachijskiego społeczeństwa. W 1858 roku studiował w Monachium nawet sam Jan Matejko (1838-1893), lżony jako konserwatywny i oschły dyrektor krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych. W Akademii Sztuk Pięknych oraz w prywatnych szkołach malarstwa w Monachium kształcą się, przede wszystkim w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, liczni polscy malarze, którzy szybko stają się znani i sławni. Są wśród nich Maksymilian i Aleksander Gierymscy, Władysław Czachórski, Adam Chmielowski, Józef Chełmoński, Jan Chełmiński, Wojciech Kossak, Alfred Wierusz-Kowalski oraz Julian Fałat.

 

[1] Dom w niezmienionej formie istnieje do dziś. Obecny adres: ul. Piłsudskiego 21, por. http://krakow-przewodnik.com.pl/uliczkami-i-placami/ulica-pilsudskiego/, Dom nr 21. Widać także pracownię Boznańskiej na poddaszu.

[2] Urszula Kozakowska-Zaucha, Great, Truly Great Artist. The Krakow of Olga Boznańska, [w:] katalog wystawy „Olga Boznańska“, Kraków 2014, s. 26.

[3] Tamże, s. 28.

[4] „Die Polenkolonie: Brandt, Gierymski, Chelminski, Kowalski, Kozakiewicz“, [w:] Adolf Rosenberg, Die Münchener Malerschule in ihrer Entwicklung seit 1871, Lipsk 1887, s. 47.