Adam Szymczyk i documenta 14

Annie Sprinkle (*1954 w Filadelfii) i Beth Stephens (*1960 w Montgomery, Wirginia Zachodnia), obie reprezentujące radykalną sztukę feministyczną i od 2005 roku zajmujące się weselnymi rytuałami, podczas których poślubiają różne zakątki świata, zaprezentowały „ekoseksualną“ instalację poświęconą zaślubinom z Ziemią (zdj. nr 43). Peruwiańczyk Sergio Zevallos (*1962 w Limie, zdj. nr 44a, b), od 1989 roku żyjący na emigracji w Niemczech i od początku lat 80. XX w. zajmujący się konfliktami w swojej ojczyźnie, poruszył w swojej multimedialnej instalacji „A War Machine“ (2017) kwestię rzekomych norm społecznych, określających to, co należy uznać za normalne, chore, cywilizowane czy prymitywne. Kolaże z magazynów lifestylowych autorstwa Elisabeth Wild (*1922 we Wiedniu, zdj. nr 45) stanowią zaś swoistą „ikonografię Cool Chic“: „Jej praca polega na gromadzeniu i łączeniu elementów ziemskiego blichtru, uwolnieniu go ze świata konsumpcji i przedstawieniu na nowych obrazach tego, co zbyt znajome.“[42] (Adam Szymczyk) Bogata biografia tej artystki obejmuje niemalże cały XX w.: w roku 1938 wraz z rodzicami, żydowskimi handlarzami wina, uciekła przed nazistami do Argentyny, w 1962 roku wraz mężem, przedsiębiorcą włókienniczym Augustem Wildem, emigrowała ponownie, tym razem przed prawicowym reżimem Juana Peróna do Bazylei, z kolei w 1996 roku wraz z córką wróciła do Ameryki Południowej i osiadła nad jeziorem Atitlán w Gwatemali.

Ci, którzy zgodnie z sugestią Szymczyka zdecydowali się na zwiedzanie wystawy w 35 lokalizacjach 14. documenta w Kassel,[43] trafili na miejsca znane z wcześniejszych edycji wystawy, takich jak: Naturkundemuseum w gmachu Ottoneum, Orangerie, Karlsaue lub Kunsthochschule Kassel. Nie zabrakło także nowych miejsc wystawowych: kinomani mogli udać się do Cinestar, Gloria-Kino oraz do BALi-Kinos w budynku Kulturbahnhof; ponadto można było udać się do odległego Nordstadtpark albo do centralnie położonego, odwiedzanego głównie przez turystów, historycznego budynku Torwache. Podczas codziennych seansów filmowych, na dużej i małej sali kina BALi, można było zapoznać się z pracami filmowców, w życiu i twórczości których migracja odegrała istotną rolę. Manthia Diawara (*1953 w Bamako, zdj. nr 46) podąża w filmie „An Opera of the World“ (2017) szlakami migrantów do Europy, jednocześnie dokumentując powrót do Mali na próby opery afrykańskiego zespołu nad brzegiem Nigru. Jego film wyraźnie ujawnia problemy społeczne i przyczyny migracji w Zachodniej Afryce. W Nordstadtpark - odwiedzanym głównie przez studentów Uniwersytetu w Kassel oraz wielonarodowych mieszkańców północnej części miasta - mieszkająca i pracująca w Stanach Zjednoczonych artystka multimedialna i przedstawicielka sztuki krajobrazu Agnes Denes
(*1938 w Budapeszcie, zdj. nr 47) zaprezentowała swoją najnowszą z wykonywanych od lat 60. XX w. piramid, zatytułowaną „The Living Pyramid“ (2015-17). Ta o wysokości dziewięciu metrów rzeźba krajobrazowa jest - o czym dowiadujemy się z „documenta 14 Map Booklet“ - monumentalną ekologiczną konstrukcją, która, z uwagi na konieczność opieki nad nią oraz na realizowaną przez artystkę pielęgnację, łączy w sobie walor organiczny z socjalnym.

Pochodzący z Ghany artysta Ibrahim Mahama (*1987 w Tamale, zdj. nr 48) okrył oba budynki niedokończonej strażnicy miasta z 1805 roku (Torwache) zszytymi workami z juty, tworząc pracę pod tytułem „Check Point Sekondi Loco“ (2016/17). Zużyte worki, którymi od 2011 roku okrywa publiczne obiekty w Akrze, Mahama otrzymuje u handlarzy w zamian za nowe. Są one produkowane w Azji, a w Ghanie wykorzystuje się je w światowym handlu takimi produktami, jak kakao, kawa, ryż, fasola i węgiel drzewny. „Te worki, to zmaterializowana historia światowego handlu. Mahama z jednej strony widzi w nich kryminalistyczne dowody odnajdywane podczas swych poszukiwań śladów kapitalistycznych form gospodarowania na świecie, z drugiej - lokalne odniesienia w kontekście światowej klasy robotniczej. Kto tka, pakuje, ładuje i przewozi, pozostawia na workach swój pot, swoje imię i nazwisko, datę oraz inne namiary. Worki przeobrażają się w zabliźnione skóry opowiadające społeczno-polityczną i ekonomiczną historię.“[44] (Bonaventure Soh Bejeng Ndikung)