Olga Boznańska

Bardziej prywatny charakter ma portret kobiety z japońską parasolką (1892, zdj. nr 15), przedstawiający nieznajomą w czerwonej sukni siedzącą na niskim parapecie. Za oknem widać po raz kolejny miejski krajobraz. Na zdjęciach pracowni artystki (1890, kolekcja prywatna; Muzeum Lubelskie) można odkryć inne japońskie parasolki stanowiące dekorację ścian.[23] Jedną z nich trzyma ona sama na zdjęciu zrobionym w 1893 roku w Krakowie przedstawiającym ją w fartuchu malarskim, siedzącą przed stołem, na którym stoją pędzle i farby (zdj. nr 16). Kobieta w czerwieni mogła więc równie dobrze być malowana w oknie jednej z pracowni, czy to w Krakowie czy przy monachijskiej Theresienstraße, u jednej z przyjaciółek Boznańskiej lub u jej narzeczonego Józefa Czajkowskiego, który od 1892 roku studiuje na monachijskiej akademii u Johanna Caspara Hertericha (1843-1905), malarza historycznego i twórcy scen rodzajowych. W tym czasie Boznańska maluje też narzeczonego w czarnym garniturze na barwnym tle i w stylu plenerowym (Muzeum Narodowe w Krakowie).[24] Nieco później powstaje obraz przedstawiający wnętrze pracowni a w prawym dolnym rogu mężczyznę na zielonej sofie, którym jest prawdopodobnie Czajkowski (zdj. nr 17).

W listopadzie 1892 roku w Krakowie umiera matka Boznańskiej. Razem z ojcem i siostrą jedzie do Paryża by odwiedzić rodzinę ze strony matki a przy okazji spotyka tam też swojego kuzyna, cenionego grafika Daniela Mordanta (1853-1914), z którym odtąd pozostaje w ścisłym kontakcie. Czajkowski uda się do Paryża w roku 1896, aby podjąć studia na Académie Julian u Jeana-Paula Laurensa (1838-1921), Jeana-Josepha Benjamin-Constanta (1845-1902) a także u Whistlera. Od 1900 mieszka znowu w Krakowie. Podczas krótkiego pobytu w Paryżu zrywa zaręczyny z Boznańską, ponieważ oboje cały czas żyją daleko od siebie. Później pracuje jako architekt, projektant wnętrz a także jako profesor na akademiach sztuk pięknych w Krakowie, Wilnie i Warszawie.[25]

W 1893 dochodzi w końcu do spotkania z Paulem Nauenem, w którego prywatnej szkole Boznańska zamierzała niegdyś studiować. Hedwig Weiß i jej druga przyjaciółka, Helena Kossobudzka, która mieszka w Monachium od 1893 do 1900 roku, pokazują Nauenowi autoportret Boznańskiej namalowany po śmierci matki i przedstawiający ją w żałobnej szacie. Nauen pyta malarkę, czy mógłby ją sportretować, na co ta się zgadza. Świeżo namalowany, jeszcze niedokończony wizerunek niszczy jednak, sądząc, że nie oddawał on należycie charakteru portretowanej. Mimo to Boznańska rewanżuje się mu portretem, przedstawiającym Nauena (1893, zdj. nr 18) w żakiecie trzy czwarte długości, siedzącego na kanapie w kwiaty w jej pracowni przy Theresienstraße, obok stoi stolik a na nim japońska filiżanka na herbatę. Tego poranka mżył deszcz - opowie później - otworzyły się drzwi i Nauen wszedł z podniesionym kołnierzem: „To był mój obraz.“[26] W tym samym roku jej portret brata Samuela Hirszenberga przynosi jej złoty medal na wystawie Zrzeszenia Artystów w Monachium [Münchner Künstlergenossenschaft]. Bierze udział w wystawie w Pradze i w wystawie berlińskiego domu akcyjnego Amsler & Ruthardt oraz udaje się ponownie do krewnych w Paryżu. Portret Paula Nauena sprawia, że malarka zyskuje sławę w całej Europie. W 1894 obraz zdobywa srebrny medal na Powszechnej Wystawie Sztuki Polskiej we Lwowie oraz złoty medal na III Międzynarodowej Wystawie Sztuki [III. Internationale Kunstausstellung] we Wiedniu, który wręcza jej brat cesarza Austrii, arcyksiążę Karol Ludwik.[27] Na wystawie w warszawskiej Zachęcie w 1895 roku portret otrzyma drugą nagrodę a w następnym roku zostanie zakupiony, jako pierwszy obraz artystki, do zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie. Sukces ten otwiera jej jako portrecistce drzwi w Monachium i w Polsce.