Olga Boznańska

Duża ilość portretów Boznańskiej pozostaje zapewne nieznana do dzisiaj, gdyż znajdują się one jeszcze w posiadaniu rodziny lub zaginęły podczas II wojny światowej. Inne znajdują się w kolekcjach prywatnych albo trafiły do muzeów z rąk prywatnych właścicieli i w drodze zapisów testamentowych. Wśród nich znajdują się: portret dentysty doktora Woszyckiego (ok. 1896-1899, Muzeum Narodowe w Krakowie), wizerunek malarza i autora scenografii teatralnych Franciszka Siedleckiego (1867-1934), od 1889 studiującego w Monachium u Franza von Stucka i należącego do grona przyjaciół Boznańskiej (1896, Kolekcja Krzysztofa Musiała), portrety filozofa i pisarza Michała Henryka Dziewickiego (1851-1928) oraz jego siostry, nauczycielki języka angielskiego Gertrudy Dziewickiej (oba 1897, Fundacja Książąt Czartoryskich), wizerunki znajomych malarki, kolejny portret Czajkowskiego (1894) czy też portret przyjaciółki Boznańskiej, Ireny Serdy (1896, oba Muzeum Narodowe w Krakowie). Wszystkie te osoby są sportretowane na wzór Paula Nauena w pozycji siedzącej, lecz przedstawione w różnych pozach i kolorach.[28]

Ponadto artystka często powraca do autoportretów, przedstawiających ją raz w swobodnej pozie i w powszednim ubraniu (1893, zdj. nr 19), raz krytycznie i w czarnej szacie (1896, zdj. nr 20) czy też wreszcie pewną siebie w fartuchu malarskim (ok. 1897, zdj. nr 21). Powstają one w regularnych odstępach czasu i w znacznych ilościach, są wykonane w oleju lub w pastelach, na tekturze, płótnie czy papierze, w różnych rozmiarach, raz jako szkic, innym razem w sposób reprezentatywny, i stanowią środek do autoanalizy artystki. Choć może są one jednak także polem do wypróbowania różnych form portretu na sobie samej. Boznańska prezentuje je publicznie a także sprzedaje je. Na przykład: dużych rozmiarów pastel wykonany w 1897 roku (zdj. nr 21) wystawia w roku 1906, wraz z innymi dziełami, na wystawie Towarzystwa Artystów Polskich Sztuka w Krakowie. Były prezes towarzystwa, Feliks Kopera (1871-1952), nabywa go dla Muzeum Narodowego w Krakowie, po czym w drodze wymiany trafia on w posiadanie kolekcjonera i historyka sztuki Feliksa Jasieńskiego (1861-1929), który od czasu do czasu pomaga Boznańskiej w sprzedaży jej dzieł i który zasłynął jako właściciel obszernej kolekcji sztuki japońskiej. Ostatecznie obraz powraca do Muzeum Narodowego w drodze darowizny.[29]

Boznańska kontynuuje również swoją serię portretów dzieci. W 1893, po obrazach „Dziewczynka ze słonecznikiem“ (1891, Muzeum Ziemi Lubuskiej, Zielona Góra) i „Dziewczynka z białą chusteczko“ (1890/93, kolekcja prywatna), maluje studium siedzącej i trzymającej w ramionach swoją córkę kobiety (zdj. nr 22).[30] Typ dziewczynki o złocistych włosach i niezwykle ciemnych oczach, który rok później powróci na obrazie „Dziewczynka z chryzantemami“ (zdj. nr 23), jest ogólnie traktowany jako nawiązanie do portretów infantek Velázqueza, nawet jeśli różni się ich fizjonomią, to jednak pewne siebie spojrzenie i samodzielność przedstawionych postaci są podobne do siebie. Także w 1894 roku powstaje „Portret kobiety w białej bluzce“ (zdj. nr 24), będący być może studium do obrazów poświęconych macierzyństwu. „Dziewczynki“ Boznańskiej są inspiracją dla pracującego w tym czasie w Warszawie malarza Józefa Pankiewicza (1866-1940), którego „Portret dziewczynki w czerwonej sukience (Józefy Oderfeld)“ (1897, Muzeum Narodowe w Kielcach) wykazuje podobieństwo typologiczne. Jego autor również wzorował się na Velázquezie jak i na Whistlerze.[31]